ارزیابی ساختار بازار در صنعت بانکداری ایران

در مطالعه حاضر، ساختار بازار صنعت بانکداری ایران با استفاده از دو ابزار تمرکز و رقابت، طی دوره زمانی 1396-1387 مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. برای این منظور، از شاخص‌های نسبت تمرکز k بنگاه، هرفیندال هیرشمن، هانا–کی، ‌هال تیدمن، تمرکز صنعتی جامع و انتروپی برای اندازه‌گیری تمرکز، و از آماره پانزارراس برای ارزیابی رقابت استفاده می‌شود. شاخص‌های مختلف تمرکز محاسبه شده بر اساس کل دارایی‌ها، کل تسهیلات اعطایی و کل سپرده‌های 19 بانک‌ مورد بررسی، یک روند تقریباً کاهشی داشته‌اند که دال بر حرکت هر چه بیشتر صنعت بانکداری ایران به سمت شرایط رقابتی می‌باشد. این در حالی است که آماره پانزار راس برآورد شده به عنوان شاخص رقابت، دارای روند نوسانی طی دوره مورد بررسی بوده و حاکی از وجود وضعیت رقابت انحصاری در صنعت بانکداری ایران بوده است. همبستگی مثبت و قوی بین شاخص‌های مختلف تمرکز، به همراه همبستگی منفی و ضعیف میان شاخص‌های مختلف تمرکز و آماره پانزارراس، در کنار نقصان‌های رویکرد ساختاری سنجش رقابت نشان می‌دهند که استفاده از رویکرد غیرساختاری، همچون آماره پانزارراس، به منظور ارزیابی ساختار بازار صنعت بانکداری ایران ترجیح دارد.

Evaluation of the Market Structure in Iran’s Banking Industry

In the present study, the market structure of Iran’s banking industry is evaluated by using two measure of concentration and competition during the period of 2008 2017. For this purpose, the k firm Concentration Ratio, the Herfindahl Hirschman, the Hannah Kay, the HallTideman, the Comprehensive Industrial Concentration, and the Entropy are used to measure concentration. In addition the PanzarRosse statistic  is used to evaluate competition in Iran’s banking sector. The various concentration indexes calculated based on total assets, total loans and total deposits of the 19 under study banks had an almost declining trend, which indicate that Iran’s banking industry has been moving towards competitive conditions. It is while, the estimated Panzar Rosse statistic, as a competition index, had a fluctuating trend during the under study period and indicates the existence of a monopoly competition in the Iran’s banking industry. A positive and strong correlation between different concentration indexes, along with a negative and weak correlation between different concentration indexes and the PanzarRosse statistic, besides the shortcomings of the structural approach to measure competition, show that the use of a nonstructural approach, such as the PanzarRosse is more suitable for evaluating the Iran’s Banking Industry.