واکنش ریسک‌ورشکستگی نسبت به اتخاذ راهبردهای تنوع‌بخشی

هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط تنوع بخشی با ریسک ورشکستگی می باشد. جامعه آماری مطالعه حاضر شامل کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران طی سال های 1396-1385 است. حجم نمونه بر اساس روش حذف نظام مند بالغ بر 82 شرکت می باشد. راهبردهای تنوع بخشی محصولات بر تنوع بخشی مربوط، نامربوط، کل و رقابتی تقسیم شده است. همچنین ریسک ورشکستگی بر اساس شاخص z برآورد شده است. روش اجرای پژوهش مبتنی بر رگرسیون چندمتغیره با الگوی داده های ترکیبی به روش حداقل مربعات معمولی است. شواهد پژوهش حاکی از آن است که با اتخاذ راهبردهای تنوع بخشی محصولات، واکنش شرکت ها نسبت به ریسک ورشکستگی منفی است. به بیان دیگر شرکت ها می توانند در مواقعی که در شرایط بحرانی قرار دارند، از راهبردهای تنوع بخشی به عنوان سازوکاری جهت رهایی از شر ورشکستگی استفاده نمایند. با افزایش 1% راهبردهای تنوع بخشی به ترتیب ریسک ورشکستگی در راستای اتخاذ راهبرد تنوع بخشی مربوط 2.20%، راهبرد تنوع بخشی نامربوط 6.9%، راهبرد تنوع بخشی کل 4.2% و اتخاذ راهبرد تنوع بخشی رقابتی 0.15% کاهش می یابد.

Bankruptcy Risk Response to Adopting Diversification Strategies

The purpose of this study was to investigate the relationship between diversity and bankruptcy risk. The statistical population of this study includes all companies listed in Tehran Stock Exchange during 20182007. The sample is based on the systematic elimination method of 82 companies. The product diversification strategies are divided into related, unrelated, total, and competitive diversification. Also, the bankruptcy risk is based on the Z index. The method of research is based on multivariable regression with panel data model using ordinary least squares method. Research evidence suggests that by adopting product diversification strategies, companies’ reaction to the bankruptcy risk is negative. In other words, companies can use diversification strategies as a mechanism to get rid of bankruptcy when they are in critical situations. With 1% increase in diversity strategies, the risk of bankruptcy in the direction of adoption of the diversification strategy was 2.20%, the nonrelevant diversification strategy was 9.9%, the diversification strategy was 4.2% and the adoption of the competitive diversification strategy was 0/15% decreases.