ارزیابی ساختار بازار صنایع غذایی و آشامیدنی: رویکرد پارامتریک و غیر‎‎پارامتریک

هدف اصلی این مقاله، ارزیابی ساختار بازار حاکم بربخش صنعت موادغذایی و آشامیدنی با استفاده از رویکرد غیرساختاری پانزار راس و شاخص‎های غیرپارامتریک هرفیندال و نسبت تمرکز چهار بنگاه برتر است. بدین‎منظور از داده‌های 22 صنعت فعال کد چهاررقمی isic در تولید مواد غذایی و آشامیدنی ایران در سال‎های 1386 1374 استفاده ‌شده است. همچنین در این تحقیق، با توجه به داده‌های پنل، معادلات درآمد و بازدهی در رویکرد پانزارراس به روش حداقل مربعات معمولی با اثرات ثابت (lsdv) برآورد شده است. نتایج پژوهش با استفاده از رویکرد پانزار راس دلالت برآن دارد که بازار صنعت موادغذایی و آشامیدنی ایران رقابتی و دور از انحصار است. علاوه بر این، نتایج شاخص‎های هرفیندال هیرشمن و نسبت تمرکز چهار بنگاه برتر موید آن است که تمرکز در صنعت مواد غذایی و آشامیدنی طی سال‎های مذکور کاهش‌یافته و بیش از نیمی از صنایع فعال در این صنعت در فضای رقابتی فعالیت می‌کنند. رقابتی‌ترین صنایع در صنعت مواد غذایی و آشامیدنی عبارت اند از صنعت «کشتار دام و طیور» کد (1515) و صنعت «نانوایی» کد (1545)، در حالی که متمرکزترین صنایع فعال در آن، صنعت «تولید مالتا و ماءالشعیر» کد (1553) و صنعت «چای‌سازی» کد (1547) می باشند.

Evalution the Structure of Iran’s Food and Beverage Industry: Parametric and Nonparametric Approaches

The main aim of this article is to evaluate market structure dominant in food and beverage industry by using the nonstructural PanzarRosseapproach and nonparametric Herfindahl indicators and concentration ratio of four superior firms. For this purpose, the data of 22 active idustries ofthe fourdigit ISICcode were used in Iranian food and beverage production over the years 19952007.Also in this research,according to the panel data, income and return equations based on PanzarRosse approachhas been estimated using least square dummy variables (LSDV)method. The results obtained from thePanzarRosseapproachindicated that Iranian food and beverage industry had a competitive structure and it is far from monopolystructure. In addition, results obtained from theHerfindahl indicators and concentration ratio of four superior firms showed that theconcentration ratio of food and beverage industry was reduced during the mentioned years and more than half of the active classes of this industrywere working in a competitive environment.The most competitive of food and beverage industry’s classes are: “slaughtering of livestock and poultry”(code 1515), “bakery”(code 1545), while the most concentrated of its classes are: “manufacture of Malta and [nonalcoholic] beer”(code 1553), “tea maker”(code 1547).