بررسی تغییرات در مقیاس یارانه گاز طبیعی ایران و تجزیه عوامل

امروزه با توجه به پیامدهای استفاده از سوخت‌های فسیلی بر محیط‌زیست، کشورهای عمده مصرف‌کننده انرژی به سمت توجه بیشتر به انرژی‌های نو و همچنین گاز طبیعی سوق داده شده‌اند. به همین جهت یکی از حامل‌های پرمصرف انرژی در ایران گاز طبیعی می‌باشد که افزایش توجه به مسائل زیست‌محیطی و تلاش برای کاهش انتشار گازهای آلاینده باعث افزایش میزان مصرف و به نسبت آن افزایش یارانه پرداختی برای این حامل انرژی نسبت به سال 2000 میلادی شده است. لذا مدیریت و برنامه‌ریزی دقیق در زمینه عرضه و تقاضای انرژی به‌خصوص بحث یارانه گاز که در سال‌های اخیر شاهد تغییرات زیادی در این زمینه بوده‌ایم و اصلاح ساختار موجود، ضروری می‌باشد. در همین راستا پژوهش حاضر که با هدف بررسی تحلیل تغییرات در مقیاس یارانه گاز طبیعی و تجزیه عامل های آن در ایران انجام شده است، با استفاده از رویکرد تجزیه شاخص و روش lmdii تغییرات یارانه گاز طبیعی طی سال‌های 1388 تا1394 به چهار اثر به صورت زمانی زنجیره‌ای تجزیه شده است.نتایج نشان می‌دهد در بخش‌های مختلف اقتصاد ایران اثر قیمت رقابتی گاز طبیعی بیشترین و اثر مکانیسم قیمت‌گذاری گاز طبیعی کمترین تاثیر را در تغییرات مقیاس یارانه گاز طبیعی داشته‌اند که این موضوع نشان‌دهنده تاثیرپذیری بخش‌های مختلف اقتصاد ایران از قیمت‌های منطقه‌ای و بین المللی وتاثیر اندک طرح هدفمندی یارانه‌ها در این حوزه می‌باشد به طور کلی ترتیب اثرگذاری عوامل تجزیه در تغییرات مقیاس یارانه گاز طبیعی را می‌توان به این صورت برشمرد: اثر قیمت رقابتی، اثر مصرف، اثر ساختار مصرف و در انتها اثر مکانیسم قیمت‌گذاری

Investigating changes in the scale of natural gas subsidies in the major sector of the Iranian economy and its factors analysis

this reason, one of the most energy consuming carriers in Iran is natural gas. Increasing attention to environmental issues and efforts to reduce pollutant emissions cause an increase in consumption and therefore an increase in subsidies for this energy carrier since 2000. Therefore, careful management and planning in the field of energy supply and demand, especially the discussion of gas subsidies, which have witnessed many changes in recent years and reform of the existing structure, are necessary. In this regard, the present study aimed at analyzing the changes in the natural gas subsidy scale and its factor analysis in Iran, using four indices of LMDII analysis and natural gas subsidy changes in four years from 2009 to2015. The effect has been broken down by time chains. results show that in different sectors of Iranian economy the effect of competitive price of natural gas has the greatest effect and the effect of natural gas pricing mechanism has had the least effect on the changes of the natural gas subsidy scale. Indicates the impact of different sectors of the Iranian economy on regional and international prices and the small impact of the project. The purpose of subsidies in this area is generally to determine the effect of decomposing factors on the changes in the natural gas subsidy scale: Competitive Price Effect, Consumption Effect, Consumption Structure Effect and, finally, Pricing Mechanism Effect.