بررسی دل و اَبواب (در روایت مقالات شمس تبریزی و نگاره یوسف و زلیخا اثر کمال الدین بهزاد)

از مسائل مهم در خوانش آثار گذشته تفاوت در تاویل اولیه و امروزی آنان است. در خوانش امروزه گویی دیگر آن آثار به هدف خلق یک فضای بصری یا متنی شکل نگرفته است و کاربرد مشخص و معناداری که در جنبش فکری هنری که در زمان خاص خود تجربه کرده است را از دست داده اند. یکی از روش‌ها خوانش انطباق دواثر در کنار یکدیگر است که در شیوه و جریان فکری واحدی شکل گرفته باشند. تفکرات شمس تبریزی و کمال الدین بهزاد، ساده و زودیاب نیستند؛ در مقابل افکار این دو چهره سترگ باید ساده پنداری را کناری نهاد تا به تفکر غیرمستقیم و نمادین هردو در پس چهره اثرشان دست یافت. گویی آنان در پس یک کلمه ساده یا یک تصویر جزئی چندین مطلب را بصورت کل واحد بیان می کنند. پنداری که صبر و قدرت آن را دارند که تفکر خود را بدون اشاره به اجزا مستقیم بیان دارند و هم آن که پیام فکری خود را در طول سالها محفوظ نگاه دارند تا مخاطب و زمان بازگویی دقیق خود را بیابد. در تحقیق حاضر به روش توصیفی (تحلیل محتوا) تلاش شده با در نظر داشتن شیوه فکری این اندیشمندان و در کنار هم قرار دادن اثری مشترک در شباهت های تصویری و کلمه ای، به خوانش دوباره از اثرشان دست یابیم و در نهایت مشخص نمایم که منظر اتخاذ شده توسط روایت گر و نگارگر، آشکارسازی و عینیت بخشی از نوعی گفتمان بصری است که تنها از خوانش عناصر جزء در متن و نگاره حاصل می یابد و سبب سهل نمودن در حقیقت نیمۀ دیگر از واقعیت ناپدیدا در متن و نگاره می باشد.