سایه تحریف بر روشنای شمس نقدی بر رمان ملت عشق، نوشته الیف شافاک

رُمان ملّت‌عشق اثر نویسندة تُرک تبار، خانم الیف شافاک، که ظاهراً در سال 2009م به قصد معرّفی زندگانی و اندیشه‌های عرفانی شمس تبریزی و مولانا با عنوان «چهل قانون عشق» به دو زبان ترکی و انگلیسی نگارش یافته، در سال‌های اخیر به وسیلة مترجمان زیادی به فارسی برگردانده و به شکلی گسترده به خوانندگان علاقه‌مند عرضه شده است. این رُمان شامل دو داستان موازی با درونمایه‌ای عارفانه و عاشقانه است. ارزش فنّی و داستانی این اثر متوسّط است و محتوای آن نیز با اشکالات و نادرستی‌هایی همراه است و نیز از نظر تاریخی و روایی، بسیاری از مطالبش غیرواقعی است. نویسنده به اسم عرفان اسلامی، اندیشه‌های فمینیستی و اومانیستی خود را آمیخته با عرفان‌های غیراسلامی و نوظهور به خوانندگان ارائه کرده و تصویری ناصواب و کاریکاتورگونه از شمس و مولانا عرضه نموده است. آنچه در این اثر به عنوان قوانین چهل‌گانة شمس تبریزی بیان شده است به هیچ وجه مُستند به آثار برجای مانده از او نیست و اکثراً دروغین و مَجعول است. در این مقاله پس از بیان مقدّمات لازم، با استفاده از شیوة تحلیلی توصیفی و مقایسه‌ای سعی شده سایة تحریف بر روشنای شمس با استناد به آثار عرفانی و تاریخیِ مُتقن از جمله مقالاتِ شمس تبریزی نشان داده شود.