تجلی بایسته های اخلاق اجتماعی در مقالات شمس تبریزی

شمس‌الدین محمد‌بن‌علی‌بن‌ملک‌داد تبریزی، یکی از شخصیت‌های بزرگ عرفان در قرن هفتم است. او، هم به‌سبب جایگاه ویژه‌ای که شخصاً در عرفان اسلامی و ایرانی دارد و هم به لحاظ تاثیرات عظیم و عمیقی که بر شخصیت مولانا گذاشته، یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین عرفای فرهنگ ایرانی اسلامی به‌شمار می‌رود. شناخت احوال، افعال و اقوال او می‌تواند از جهات بسیار در نقد مفاهیم اخلاقی آموزنده باشد. این مقاله در صدد است اخلاق اجتماعی و مصادیق و مظاهر آن را براساس طبقه‌بندی مفهومی، با تکیه بر نگرش، منش و عملکرد اجتماعی شمس تبریزی بررسی و تبیین کند. مجموع سخنان وی دربارة انسان و توصیه‌های اخلاقی، اجتماعی و عرفانی او برای عموم، نشان از دید نافذ، دقیق و توجه جدَی و مسئولانة شمس در برابر همة انسان‌ها دارد. مفاهیم محوری مورد بحث در مقولة اخلاق اجتماعی در مقالات شمس تبریزی؛ شامل مفاهیمی از قبیل صبر، مهربانی، انفاق، دوستی، تواضع، ادب، صداقت و... است.