باور به چشم زخم و رفع آن در آثار مولانا

متون ادبی یکی از غنی‏ترین منابع ثبت آداب و رسوم، فرهنگ و ادب عامه است. باور به چشم‏زخم یکی از عناصر فرهنگ و ادب عامه است که از گذشته‏های دور تا امروز در فرهنگ ملل مختلف وجود داشته و هر قومی متناسب با فرهنگ و باورها و اعتقادات خویش به دفع آثار آن پرداخته است. چشم‏زخم و اعتقاد به آسیبی که از نگاه دیگران به انسان می‏رسد یکی از مضامین پرکاربرد در ادبیات فارسی است. این نوشتار با هدف بررسی چشم‏زخم و راه‏های دفع آن در آثار مولانا (672 604) نگاشته شده است. از شیوه‏های دفع آثار چشم بد که در آثار مولانا دیده می‏شود می‏توان به موارد اسپند دود کردن، نیل برکشیدن، ذکر و ورد خواندن، زعفران به رخ مالیدن، نمک، سرخر نهادن، با کارد بریدن جای قدم‏های تعریف کننده، حرز و تعویذ، هیکل و حمایل، گفتن عبارت چشم حسود کور و چشم بد دور و قربانی کردن اشاره کرد. برخی از این راه‏های رفع چشم‏زخم ریشه در دین اسلام دارد و برخی جزو فرهنگ عوام محسوب می‏شود.