تحلیل تغییرات فرمهای رویشی گیاهی و پتانسیل مرتع در اثر آتش سازی در قالب مدل حال و انتقال

آتش‌سوزی یکی از ابزارهای مدیریت در اصلاح ترکیب پوشش گیاهی اکوسیستم‌ها است. هدف این مطالعه بررسی تغییرات فرمهای رویشی پوشش گیاهی و پتانسیل مرتع در اثر آتش‌سوزی در طول زمان و ارائه مدل آن در قالب مدل حال و انتقال می باشد. مدل حال و انتقال به راحتی می‌تواند برای توصیف پویایی پوشش گیاهی در مراتع به کار رود. به عبارتی این مدل یک روش توصیفی کیفی برای مدل‌سازی پروسه‌های اکولوژیکی می‌باشد. روش تحقیق از نوع کتابخانه‌ای بوده و با مراجعه به منابع مختلف و مقایسه نتایج به بررسی تغییرات فرمهای رویشی پوشش گیاهی و پتانسیل مرتع پرداخته‌شده است. با توجه به افزایش گندمیان و گونه های یک‌ساله و کاهش گونه های چوبی در اثر آتش سوزی آتش را می توان به‌عنوان متغیری بازدارنده در دینامیسم تکاملی اکوسیستم به سوی کلیماکس دانست. آتش‌سوزی با کاهش گیاهان چوبی و بوته‌ای توانایی و قابلیت آنها را در رقابت با گیاهان علفی برای جذب نور رطوبت و مواد غذایی خاک کاهش می دهد و زمینة مساعدی را برای رشد و گسترش گندمیان فراهم می کند. دلیل اصلی ماندگاری و افزایش گندمیان چندساله به مقاومت آنها در برابر آتش سوزی مربوط است که ناشی از قرار گرفتن جوانة رشد آنها در سطح یا زیرزمین است بنابراین در اثر آتش‌سوزی فرم رویشی بوته‌ای کاهش‌یافته و تغییرات در جهت افزایش گندمیان چندساله می‌باشد و با تکرار آتش‌سوزی از پتانسیل مرتع کاسته می‌باشد ضمن اینکه که هر چه پتانسیل مرتع بالاتر باشد به‌شدت آتش بیشتری برای تغییر در فرمهای رویشی پوشش گیاهی لازم است؛ بنابراین می‌توان گفت اگرچه غالب شدن گرا سها را می‌توان بستر مناسبی جهت بروز و تکرار آتش‌سوزی دانست اما باید کاهش پتانسیل مرتع در اثر آتش‌سوزی نیز مدنظر قرار گیرد.