تاثیر فیتواستروژنها برعملکرد و بیان ژنهای مهم (بزرگ اثر) در دام و طیور و آبزیان

فیتواستروژن‌ها در بسیاری از غذاها وجود داشته و فعالیت بیولوژیکی آن‌ها در حیوانات در مطالعات متعددی به اثبات رسیده است. این ترکیبات از نظر ساختمان و عملکرد شبیه 17- بتااسترادیول بوده و اثراتی شبیه استروژن را ایجاد می‌نمایند. فیتواستروژن‌ها در دو گروه اصلی فلاونوئیدها و غیر فلاونوئیدها طبقه بندی می‌شوند. ایزوفلاون‌ها آگونیست‌های بسیار ضعیف استروژن بوده که به گیرنده‌ی استروژن با تمایل کمتر از استرادیول باند می‌گردند و بسته به غلظت‌های نسبی فیتواستروژن‌ها و استروژن داخلی از خود خواص آگونیستی یا آنتاگونیستی نشان می‌دهند. از مهمترین گیاهان دارای مواد فیتواستروژن می توان سویا گیاه خرفه شیرین بیان رازیانه گزنه بابونه کتان رازک و گیاه پنج انگشت را می توان نام برد. با توجه به معایب هورمون‌ها و این‌که گیاهان حاوی فیتواستروژن فاقد اثرات منفی استروژن‌های صنعتی می‌باشند استفاده از استروژن‌های اگزوژن طبیعی مثل فیتواستروژن‌ها در صنعت دام و طیور رایج گردیده است. با توجه به نتایج تحقیقات انجام شده این گونه استنباط می شود که فیتواستروژن‌ها می‌توانند به عنوان یکی از جایگزین‌‌های استروژن‌های سنتتیک به کار روند.