پتانسیل سالسیلیک اسید و متانول در بهبود شاخص های رشدی گیاه سیاه دانه (nigella sativa l.) تحت تنش خشکی

سالیسیلیک اسید به عنوان یک تنظیم کننده رشد درونی گیاهان نقش تعدیل کننده را ایفا میکند و متانول به عنوان یک منبع کربن رشد و عملکرد گیاهان را افزایش می دهد. با توجه به اثرات تنش خشکی و نقش عوامل القا کننده در رشد و تولید متابولیت های ثانویه در گیاهان دارویی در این تحقیق واکنش های رشدی گیاه سیاه دانه به سالیسیلیک اسید و متانول تحت تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور آزمایشی به صورت کرت های دو بار خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت که در آن سطوح فاکتور آبیاری (شاهد 40 60 و80 درصد ظرفیت زراعی) در کرت های اصلی سطوح متانول (0 10 20 30 درصد) در کرت های فرعی و سطوح سالسیلیک اسید (0 25/0 5/0 و75/0 میلی مولار) در کرت های فرعی فرعی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر محلول پاشی متانول و سالسیلیک اسید تحت تنش خشکی بر اکثر شاخص های رشدی معنی دار بود. بطوری که با افزایش تنش خشکی شاخص سطح برگ افزایش پیدا کرد در حالیکه سرعت رشد نسبی سرعت رشد محصول سرعت جذب خالص کاهش یافت. نتایج نشان داد که با اعمال تیمار سالیسیلیک اسید و متانول تحت تنش خشکی میزان کاهش شاخص های رشد تعدیل پیدا کرد. بطوری که بیشترین مقدار عملکرد در تنش شدید (40 درصد ظرفیت زراعی) و 25/0 میلی مولار سالسیلیک اسید و 10 درصد متانول بیشترین مقدار شاخص های رشد در تنش شدید و 75/0 میلی مولار سالسیلیک اسید و کاربرد متانول بدست آمد. از بررسی کلیه صفات اندازه گیری شده میتوان چنین نتیجه گیری کرد که آستانه تحمل این گیاه به خشکی حداکثر تا تنش متوسط (60 درصد ظرفیت زراعی) می باشد و در بین غلظتهای سالیسیلیک اسید و متانول به کار رفته به ترتیب غلظت 5/0 میلیمولار سالیسیلیک اسید و 10 درصد متانول بیشترین تاثیر را در کاهش اثرات ناشی از تنش خشکی بر گیاه و بهبود عملکرد و شاخصهای رشدی سیاه دانه را داشتند.