بررسی مولفه های حکمرانی منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی دشت همدان-بهار)

آب‏های زیرزمینی از مهمترین و ارزانترین منابع تامین آب در جهان است و استفاده بی رویه از این منابع معضلات بسیاری برای انسان و محیط زیست ایجاد کرده است. بهره برداری ناپایدار از منابع آب زیرزمینی مشکلات اجتماعی – اکولوژیکی گسترده‏ای در منطقه دشت همدان – بهار ایجاد کرده است. برای برون رفت از این مشکلات و معضلات راه حل ها و چارچوب های بسیاری در دنیا مطرح شده است. چارچوب ها و مدل های بسیاری در جهت استفاده پایدار از منابع آب زیرزمینی ارائه شده است. در این مطالعه سعی برآن داریم تا با کاربرد چارچوب حکمرانی oecd شرایط منطقه را از منظر حکمرانی آب زیرزمینی مورد بررسی قرار دهیم. پژوهش حاضر با استفاده از روش میدانی، تکنیک پیمایشی و ابزار پرسشنامه و با استفاده از نرم افزار spss به منظور ارزیابی شاخص های حکمرانی منابع آب زیرزمینی از دیدگاه کشاورزان منطقه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور از چارچوب حکمرانی (oecd, 2015) که شامل 3 بخش اصلی بهره وری، اثربخشی، اعتماد و تعامل و 12 رده فرعی می باشد، استفاده گردید. نتایج ارزیابی نشان داد شاخص های حکمرانی منابع آب زیرزمینی در وضعیت نامناسب و ضعیفی قرار دارد و ضعیف ترین شاخص ها مربوط به سیاستگذاری، تامین بودجه و اطلاعات و داده ها می باشد. با توجه به یافته های تحقیق و ضعف های شناسایی شده اقدامات و بازنگری های لازم در زمینه حکمرانی پایدار منابع آب زیرزمینی پیشنهاد می گردد.