تحلیل کلامی قرآنی احباط و تکفیر با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان

احباط در علم کلام به معنای از بین بردن ثواب به‌واسطه گناهان و تکفیر، از بین بردن عقاب به‌واسطه کارهای شایسته است. در این پژوهش سعی می‌شود دیدگاه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان درباره این موضوع بررسی گردد. به نظر ایشان، احباط و تکفیر به کار رفته در قرآن با معنای کلامی آن متفاوت است. ایشان ضمن ردّ احباط و تکفیر کلامی، معتقد است در قرآن، متعلق حبط، عمل است و حبط عمل به معنای باطل شدن واز تاثیر افتادن آن است. برخلاف دیدگاه معتزله، ایشان معتقد است تکفیر نه به‌صورت عام بلکه در برخی موارد و نه به‌صورت وجوب بلکه از روی تفضل است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بطلان و بی تاثیر بودن اعمال نیک به‌واسطه برخی گناهان (حبط) و نیز از بین رفتن گناهان به‌واسطه برخی اعمال نیک (تکفیر) فی‌الجمله از آیات متعدد قرآن قابل‌اثبات است. این پژوهش به روش کتابخانه‌ای و با تحلیل دیدگاه‌های گوناگون به‌ویژه نظریه علامه طباطبایی نگارش یافته است.