میزان اقناع بخشی پاسخ علامه به مسئله شر

مسئله شر از چالش‌برانگیزترین مسائل الهیاتی است که همزمان ذهن عوام و خواص را به خود مشغول ساخته است. علامه طباطبایی این مسئله را در کتاب بدایه الحکمه و نهایه الحکمه و اصول فلسفه و روش رئالیسم طرح نموده است. پرسش این نوشتار این است که آیا پاسخ‌های فلسفی علامه به مسئله شر اقناع‌کننده هستند به این معنا که روان انسان را آرام نموده و فقط زبان او را ساکت نکنند؟ به نظر می‌رسد نحوه ورود علامه به مسئله شر، بیشتر یک بحث هستی شناسانه و الهیاتی است؛ یعنی هدف علامه بیشتر تبیین جایگاه شرور در نظام عالم و نسبت این شرور با مبدا عالم است و پاسخ‌های علامه به کار کسانی می‌آید که به‌صورت نظری مسئله شر را پیگیری می‌کنند؛ اما اگر کسی در مقام عمل و حوادث زندگی و به‌ صورت وجودی با یکی از مصادیق شر مواجه شود، پاسخ‌های علامه چندان گِرِهی از کار او نمی‌گشایند. البته برخی تلاش نموده‌اند که با توجه به نظریه خاص علامه در باب وجود رابط و مستقل، یک پاسخی بدیع به مسئله شر ارائه نمایند که می‌تواند به‌عنوان گامی در جهت پاسخ اقناعی به مسئله شر نگریسته شود. برخی نیز مدعی هستند که می‌توان بر اساس نظریه ادراکات اعتباری علامه، پاسخ به مسئله شر را به‌گونه‌ای بازنویسی کرد که در آن، تجربه شر به‌عنوان یک واقعیت بشری به رسمیت شناخته شود و میزان اقناع بخشی آن نیز بیشتر از نظریه عدمی دانستن شرور باشد.