مقایسه مفهوم عدالت در اندیشه سیاسی ابن سینا و علامه طباطبایی

عدل، ازجمله صفات خداوند است که پیشینه ی آن به تاریخ ادیان برمی گردد و این موضوع از مهم ترین مسائلی است که از دیرباز مورد بحث محافل علمی بوده است. این مسئله در نگرش اندیشمندان دارای تعاریف متفاوتی بوده است. فیلسوفان اخلاق و سیاست از دیرباز معتقدند که عدالت، فضیلتی اخلاقی است که در اجتماع محقق می گردد. ازاین‌رو به بحث در این زمینه پرداخته اند. ازجمله اندیشمندانی که در مورد عدالت بحث کرده اند ابن سینا و علامه طباطبایی هستند. هر دو متفکر در منظومه فکری خود، انسان را مدنی بالطبع معرفی کرده اند که محتاج تشکیل اجتماع و تعامل است. آن‌ها وجود این اجتماع و تعاون را نیازمند قانون دانسته اند و قانون را در صورتی صحیح می دانند که عادلانه باشد تا بتواند انسان را به سمت سعادت رهنمود کند. ابن سینا شریعت عادله الهی را معیار کامل عدالت می داند که مبتنی بر مجری عادل است. ازاین‌رو عدالت را از منابع اخلاقی برای اطاعت مردم از حکومت برمی شمارد. از سویی دیگر، عدالت، از مفاهیم کلیدی در نظریه علامه طباطبایی نیز هست که با فهم این واژه می توان جنبه های مختلف نظریه سیاسی وی را فهمید. وی به بررسی عدل و مراتب آن پرداخته است. دیدگاه وی در برخی موارد با نظر ابن سینا مشابهت پیدا می کند. این پژوهش با روش توصیفی -تحلیلی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای درصدد است تا با بررسی آثار علامه طباطبایی و ابن سینا، مفهوم عدل را از دیدگاهشان مورد بررسی قرار دهد.