روش‌شناسی مطالعات تطبیقی در تفسیر المیزان

اهمیت روش‌شناسی، در فهم معیارها و شیوه‌های صحیح کشف معرفت از منابع مربوط در هر علمی است. تفسیر گران‌بهای المیزان ازجمله تفاسیری است که از جنبه‌های مختلف می‌توان بدان پرداخت. یکی از ابعادی که می‌توان آن را مورد توجه قرار داد مطالعات تطبیقی المیزان می‌باشد. علامه طباطبایی هر چند که به‌طور شفاف به تطبیق و مقایسه در تفسیر خود اشاره نکرده است، اما مطالعات تطبیقی و مقایسه‌ای فراوانی در این تفسیر قابل ملاحظه می‌باشد. علامه در تفسیر خود، نظریات و آراء مفسران و لغت شناسان مختلفی را ذیل آیات ارائه داده است و هر کجا بحث تطبیق و مقایسه مطرح است، پس از ذکر تفسیر مفسران به تحلیل و یا نقد آن‌ها پرداخته است. هدف از نگارش این مقاله آن است تا نشان دهیم علامه با چه نوع قواعد و چه روشی وارد مطالعات تطبیقی شده است. ازجمله قواعد به‌کاررفته در مطالعات تطبیقی المیزان عبارت‌اند از: قاعده سیاق (قرینه پیوسته لفظی)، انواع دلالت‌ها در آیه، شان نزول‌ها به‌عنوان قرائن پیوسته غیرلفظی، تفسیر آیه با آیات دیگر و روایات (قرائن ناپیوسته)، مبنا بودن علم و علمی ازجمله آراء صحابه و تابعین و احتراز از ذکر بطون آیات.