تحلیل محیطی دوره های آموزش زبان فارسی در مدارس منطقه آسیای مرکزی و قفقاز

تحلیل محیط یکی از زیرفرایندهای طراحی برنامه آموزشی است کهاز گام های مهم تحققآننیز محسوب می شود.به منظورطراحی و برنامه ریزی دقیق دوره های آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان (آزفا)، بایدملاحظات موقعیتی محیط را به درستی شناسایی کرد تا هر چه بیشتر زمینه های تحقق اهداف دوره و کاربردی بودن آن فراهم شود. در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز برگزاری دوره های آموزش زبان فارسی در مدارس استقبال چشمگیری داشته است؛ چنانکه روز به روز بر تعداد درخواست حمایت از آموزش این زبان در مدارسِ منطقه افزوده می شود.اما این حجم درخواست ها، سوالاتی را به همراه دارد؛ از جمله اینکه نیازهای محلی دوره های آزفا و محدودیت های محیطیِ کلی و خاص این دوره ها چه هستند؟ بنابراین هدف از پژوهش حاضر شناسایی فهرست دامنه و عوامل محدودیت های محیطی دوره های آزفا در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز است. به منظور دست‌یابی به داده‌های دست اول و درون فهمی موضوع، رویکرد پژوهش حاضر از نوع کیفی و مبتنی بر تکنیک مشاهده، مصاحبه و مطالعات اسنادی وکفایت و بسندگی نمونه تحقیق مبتنی بر اشباع نظری است. در بخش نظری،ابتدا مراحل تحلیل محیط و دامنه محدودیت های محیطی بر اساس نظر پل نیشن و جان مک آلیستر (2010)به دست آمد؛در نهایت با ارائه فهرست محدودیت های محیطی، پیشنهادهای کاربردی و اساسی از جمله:توجه به سازوکار فرایند جامعه پذیری فرهنگی، از طریق دو عامل مهم رسانه ها و سمن ها در منطقه؛موقعیت ایجاد شده در این کشورها، با توجه به سیاست جذب سرمایه گذاری خارجی از طریق آموزش زبان؛تلاش جهت تدوین شیوه‌های آموزشی متناسب با ویژگی‌های زبانی، فرهنگی و آموزشی کشورهای منطقه، به سیاستگذاران و طراحان برنامه های آموزشی مدارس در منطقه ارائه می شود