روش شناسی کشف معنای افسردگی از قرآن

افسردگی اختلال شایعی است که اختلالات زیادی را در زندگی فردی و اجتماعی افراد ایجاد می کند. بیش از صد سال از پژوهش در این حوزه می گذرد و تبیین های متفاوتی از علت ها و عوامل همبسته آن ارائه شده است. هدف این پژوهش، تبیین روش شناسی کشف معنای افسردگی از قرآن کریم بوده است. متن مرجع، قرآن کریم است که کلامی الهی است که ویژگی های خاص خود را در فهم و کشف معنا دارد و روش های تدبر در آیات قرآن، دارای اصول و قواعد خاصی است که البته در قالب روش های تحلیل محتوا نیز قابل تبیین است. تبیین مسئله افسردگی و مولفه بندی آن، بررسی واژگان قرآن و انتخاب واژگان متناظر با مولفه ها از نظر مقدمه، لازمه یا نتیجه معنا، بررسی واژگان در آیات و سوره ها ، استخراج تعریف از واژگان در سوره و در نهایت ترسیم ساختار افسردگی بر مبنای ساختار انسان در قرآن مراحلی است که طی آن معنای افسردگی و انواع آن و قواعد مربوط به آن از منظر قرآن به دست آمد. در این پژوهش پس از طی مراحلی، 14 واژه به عنوان واژگان افسردگی در قرآن انتخاب شده و سپس در 6 سوره مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. واژگان نشانه ای افسردگی، پلی به سوی فهم تعریف جدید از افسردگی، ریشه ها و عوامل علی و انواع افسردگی مبتنی بر قرآن بود. افسردگی نهان و آشکار، انواع و مراتب افسردگی، شدت و ضعف افسردگی بر اساس ریشه ها و تنوع افسردگی بر اساس بسترهای ظهور از جمله یافته های مهم این پژوهش بود. عوامل غمگینی فراگیر در قرآن کریم، هرچند در نشانه ها با نشانه های افسردگی در روانشناسی شباهت دارد اما در ماهیت و تعریف و همین طور در ریشه ها و عوامل با آن متفاوت است و دریچه مفهومی جدیدی را از معناشناسی افسردگی مبتنی بر قرآن به روی ما باز می نماید. عرضه مسائل بیرونی به قرآن کریم و کشف پاسخ از آن شیوه ای است که با آن می توان به حقایق بسیاری در زمینه سوالات بشر دست پیدا کرد.