درآمدی بر نظریه خانواده درمانگری ساختاری با رویکرد دینی

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تطبیقی مبانی فلسفی خانواده درمانگری ساختاری (هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی، ارزش شناسی و روش شناسی) و نظریه درمان آن با آموزه‌های اسلامی شکل گرفته است. روش: در این پژوهش از تحلیل محتوا استفاده شده است که کلمات، مفاهیم، واژه‌ها، مضامین، عبارات و جملات خاصی از درون یک متن یا مجموعه‌ای متون استخراج، بررسی، توصیف و تبیین می‌شود. یافته‌ها: این نظریه در کلیت مبانی فلسفی مانند هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی، ارزش شناسی و روش شناسی همسویی مناسبی با دیدگاه اسلامی دارد، هر چند در مسائلی مانند امور فرامادی و برخی دیگر از ابعاد فلسفی از دیدگاه اسلامی جدا می‌شود. ساختار درمان نیز با رویکرد اسلامی همسویی مناسبی دارد. هر دو نقش در خانواده را مهم می‌دانند هر چند دیدگاه اسلامی به تفکیک نقش‌ها قائل است. هر دو دیدگاه، مرزهای انعطاف‌پذیر را ترجیح می‌دهند اما دیدگاه اسلامی مرزهای اخلاقی را هم شامل می‌داند. عدم وجود مثلث سازی و ارائه رهنمود در درمان مورد تاکید هر دو رویکرد است. هر دو سلسله مراتب قدرت را در خانواده لازم می‌دانند هر چند در دیدگاه اسلامی، اصل پدرمرکزی شورایی را توصیه می‌کند. درمان ساختاری در نگرش تعالی‌گرایانه به خانواده، نقش مداخلات شناختی، رفتاری، اخلاقی و معنوی از دیدگاه اسلامی جدا می‌شود. نتیجه‌گیری: از آنجایی که این نظریه همسویی مناسبی با آموزه‌های اسلامی دارد، به نظر می‌رسد با چارچوب بندی مجدد این نظریه با فرهنگ اسلامی- ایرانی، می‌تواند به شیوه مناسب‌تری، در درمان‌ آسیب‌های خانواده‌های ایرانی مورد استفاده قرار گیرد.