نظریه مدیریت دانش اسلامی- تبیین مبانی و اصول

تبیین مبانی و اصول مدیریت دانش از منظر اسلام با بهره‌گیری از تفسیر «تسنیم» و کتاب روایی «میزان الحکمه» هدف اصلی مقاله است. روش پژوهش در این تحقیق روش تحقیق نظریه مبنایی است. در این تحقیق ابتدا متون تحقیق با هدف کشف مضمون محوری یعنی دانش و موضوعات مرتبط با آن بررسی و کدگذاری اولیه شد. پس از استخراج مفاهیم با بررسی دقیق آنها، مقوله‌ها تدوین و ارتباط آن‌ها باهم بررسی شد. طبقه‌های مختلف حاصل از مفاهیم و مقوله‌ها، مضامین کلی را شکل دادند و در مرحله آخر مضامین از حیث ماهیت و نسبتشان با یکدیگر تحلیل شدند. به کمک سوالات اصلی ارکان نظریه ساز یعنی معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی، انسان‌شناسی و روش‌شناسی دانش و ماهیت آن، ویژگی‌ها دانش، مراتب آن و ارزشمندی آن مشخص گردید. در بررسی فرآیندهای مرتبط با مدیریت دانش در داده‌های تحقیق مشخص شد مقدماتِ کسب دانش، کسب دانش، تحلیل و ارزیابی دانش، به‌کارگیری و ذخیره‌سازی دانش از مهم‌ترین ارکان مدیریت دانش به‌حساب می‌آیند. مشخص شدن عوامل موثر بر اجرای مدیریت دانش، همچون در نظر گرفتن بستر حاکم بر تولید و به‌کارگیری دانش و نیز هدف از علم‌آموزی و وظایف فراگیران دانش و دانشوران از دیگر دست‌آوردهای این تحقیق است. نتایج حاصل از بررسی متون تحقیق بیانگر آن است که هدف اصلی خلقت بشر ارتقاء دانش و معرفت اوست. انسان برای دست‌یابی به هدف خلقت به کسب و بکار گیر دانش نیازمند است و برای تامین زندگی دنیا و آخرت خود به دانش توصیه اکید شده است. همچنین دانش در اسلام از سطح پایین آن‌که مربوط به عالم دنیا است و نیازمند ابزار مادی است و از آن به دانش تجربی یاد می‌شود آغاز و به سطوح بالاتر که ابزارها و روش‌های دیگری به‌جز روش‌ها و ابزار مادی دارد و ماندگاری و ارزشمندی بیشتری دارد می‌رسد. دانش پایان‌ناپذیر بوده و برای کسب آن از عوامل معنوی نیز می‌توان کمک گرفت. در بخش نهایی تحقیق مقایسه‌ای بین اصول و مبانی منتج از این تحقیق با اصول و مبانی مدیریت دانش رایج صورت گرفت.