نقش غیبت امام عصر(عج) در دولت سازی

اگر چه واژه دانش ، اصطلاح عامی است اما دوگانه نص و دانش بیانگر آن است که نص از منبع وحی و عصمت تولید شده است و دانش در سامانه عقلی و بشری تکوّن یافته است. با غیبت امام عصر(عج) و انقطاع چشمه جاری نصوص، به دلایل و ضرورت های استمرار زندگی و بقای رسالت و دین و مکتب اهل البیت(ع)، جامعه اسلامی نیازمند تولید دانش هایی شد تا بر اساس آن حیات سیاسی خویش را مدیریت کند .زمینه های اعتقادی و باورهای دینی ،اهالی اندیشه را به سمت بازسازی ارشادات دینی در خصوص سبک زندگی و الگوی رفتاری جدید ، رهنمون ساخت . اما بسترهای تاریخی و شرایط سیاسی عینی ، مسیر ناهمواری را فراروی آنها قرار داد. تزاحم الگوی مطلوب آنها با الگوی نامطلوب مخالفان، مباحثات و منازعات فراوانی را به وجود آورد و بالطبع تبدیل به هنجارهای رایج و ایدئولوژیک در جامعه شده بود. در آن شرایط پیچیده ، متفکران می بایست با تصرف در آنها و بازسازی الگوی مطلوب خویش سبک زندگی سیاسی را در قالب نظام مطلوب عصر غیبت بازسازی کنند. تلاش موفقیت آمیز آنها زمانی به ثمر نشست که توانستند با بازشناسی و بازخوانی نصوص غیبت و اجتهاد در منابع ، دو دانش جدید را با عنوان « نص شناسی » و « فقه سیاسی» تولید کنند و بر اساس آنها الگوی «دولت نیابت» و «ولایت فقیه» را استنباط و با ضرورت زمانه تطبیق دهند . اندیشه ورزی آنها در چنین شرایطی سبب شد تا در دو حوزه « باورها » و « عقلانیت» هم دو دانش « کلام سیاسی » و « فلسفه سیاسی » تکوّن یابد و در سایه عنصر غیبت به کمک نصوص و فقه سیاسی بشتابند و با تمرکز بر ولایت فقیه، مکتب اهل البیت(ع) را از میان چالش های دشوار و آزمون های سخت عبور بدهند.