عقلانیت دینی و جایگاه آن در صلح و ثبات جامعه

مقاله به اهمیت «عقلانیت دینی» پرداخته و نقش آن را در صلح و ثبات جامعه مورد بررسی قرار میدهد. عقلانیت دینی(religious rationality) موضوعیست که انسان مقام و مرتبه عقل و خرد را در باور و اعتقادات دینی،سطح و اندازه استفاده بری از عقل و خردرا در حیات اجتماعی از لحاظ دینی معین می‌نماید. عقلگرایی دینی یکی از مهمترین اصول تفکر است که از قدیم مورده توجه فیلسوفان و متکلمان قرار داشته و آن به معنای تکیه بر اصول عقلی و منطقی در اندیشه، رفتار و گفتار فهمیده می‌شود. مسئله مذکور در فلسفه یونان به معنای بکارگیری عقل برای رسیدن و به دست آوردن شناخت هستی است. فیلسوفان غرب و شرق و نیز متکلمان دین از عقل و اصالت آن در بحث‌های معرفت شناسی خود شرحهای گوناگون داده اند. بعضی از آن همچون یک منبع و مصدر اصلی و بعضی برای کشف حقایق یاد می‌کنند.کاربرد عقل در جامعه بیشتر در جهت معرفتی جامعه است. یعنی بر اساس تعریف،تقسیم،حکم کردن،کشف مفاهیم و استدلال کردن، و نیز به افراد جامعه علم و آگاهی می‌دهد.در جامعه بشری و به خصوص در مناسبت‌های دینی،نادیده گرفتن عقل و خرد اشتباه بزرگیست که گاهی انسان هارا به حرکتهای تند و افراط‌گراییها می‌کشاند.دین و عقل دو رکن و عنصر جدا نشونده از هم هستند که با کمک هم، خیر و صلاح بشریت را در نظر گرفته،حیات سالم را در جهان به جامعه بشری معرفی می‌نمایند. بنابراین تحکیم و ثبات در جامعه نه با دین‌گرایی افراطی به دست می‌آید که ارزش‌های عقلانی را نادیده بگیرد، و نه با عقلگرایی افراطی که آموزه‌های دینی‌را نادیده گرفته بلکه معیار، اعتدال و حد میانه است که در نتیجه خرد‌ ورزی دینی همین اعتدال است، که مقام و مرتبه عقل و خرد را در اعتقاد دینی معین می‌نماید.