ابعاد تمدن ایرانی - اسلامی در خط‌ مشی ‌های توسعه گردشگری پس از انقلاب اسلامی ایران

توسعه گردشگری در هر کشوری متاثر از ایدئولوژی ‌ها و سیاست ‌های حاکمیت است. بنابراین، با تاثیرگذاری دیدگاه‌های سیاسی بر گردشگری می‌توان آن را فراتر از یک حرکت و جابجایی دانست که می‌تواند سبب گسترش الگوهای فکری و فرهنگی ‌شود. هدف؛ نظر به تفاوت در ارزش‌ها و ایدئولوژی‌های قبل و بعد از انقلاب و تاثیرپذیری گسترده گردشگری از آرمان‌ها و سیاست‌های حاکمیت، هدف این مطالعه، تحلیل ابعاد تمدنی ایرانی- اسلامی در خط‌مشی‌های توسعه گردشگری با محوریت سه بدیل از تمدن نوین اسلامی یعنی اسلام، فرهنگ و سیاست در گردشگری است. روش‌شناسی؛ بدین‌منظور، به روش‌ تحلیل محتوا 22 سند بالادستی انقلاب اسلامی ایران شامل قوانین و سیاست‌های اصلی برای توسعه گردشگری کشور بررسی‌شده‌اند. یافته‌ها؛ مولفه‌های به‌دست‌آمده شامل کیفیت زندگی، عدالت، اصالت ایرانی- اسلامی، همبستگی، توسعه بازار، دیپلماسی فرهنگی، توسعه علمی و هویت انقلابی هستند. نتایج نشان می‌دهد در خط‌مشی‌های گردشگری به توزیع عادلانه فرصت‌ها و منافع گردشگری، تقویت انسجام اجتماعی و هویت ملی از طریق گردشگری، معرفی فرهنگ و ارزش‌های ایرانی- اسلامی به جهانیان از طریق گردشگری، توجه شده است. همچنین، نتایج ناظر بر اهمیت نگرش علمی از طریق آموزش و پژوهش به گردشگری برای حفظ میراث فرهنگی و هویتی کشور است. بدین ترتیب، مولفه‌های استخراج‌شده حاکی از ظرفیت گردشگری در تحقق غایت تمدن نوین اسلامی است.

dimensions of iranian-islamic civilization in the tourism development policies of post-islamic revolution iran

purpose: the development of tourism in any country is dependent on the priorities, goals, and policies of governments; to the extent that some experts consider the development or lack of development of this industry to be a reflection of government policies. the importance of this issue is such that some consider the government, especially in developing countries, to be the most powerful stakeholder in tourism development due to its management of a large portion of cultural and tourism heritage assets. therefore, with the influence of political views on tourism, it can be considered more than just a movement and displacement that leads to the spread of thought patterns and cultures. this issue is of great importance for iran because evidence indicates the cultural perspective of the country’s policymakers and planners towards tourism in the overarching laws. given the points mentioned, this research seeks to answer the question of what aspects have been considered in tourism development policies to promote and disseminate iranian-islamic culture and identity.methodology: in this research, 22 high-level documents were examined, encompassing four groups of primary laws and policies for the country’s tourism development. these included the vision document for the development of iran’s cultural heritage and tourism sector, the strategic development plan for the country’s tourism, the five-year economic, social, and cultural development plans of the islamic republic of iran, and the general budget laws of the country. the collected data was analyzed using a conventional content analysis method. this method is the most common approach used by researchers in studies aimed at describing a phenomenon.in this approach, pre-determined categories are avoided to allow for new insights by exploring implicit meanings. to achieve this goal, a three-stage framework was used to carry out the content analysis process. in the first stage, known as the preparation stage, the data extracted from the document texts was reviewed multiple times. in the second stage, based on the study’s objective, open coding and primary categorization were performed using an inductive approach and organized. in the third stage, the codes and categories were finalized to ensure clear, logical, and systematic conclusions.findings: the 141 codes obtained from the analysis of documents related to tourism development were categorized into 19 categories (figure 1) and 8 themes (figure 2). ’language, culture, and local identity,’ ’territorial/geographic equity and balance,’ ’lifestyle,’ and ’social justice’ were the categories with the highest frequency, indicating that the main focus in tourism development policies has been on the expansion and promotion of local culture and identity.