بررسی و تحلیل جایگاه علم طب در قلمرو دین با رویکرد تمدنی

موضوع علم دینی در سال‌های اخیر رونق فراوانی در محافل علمی یافته و برجسته شدن بحث تمدن نوین ‌اسلامی، مسئلۀ امکان اسلامی سازی علوم را در جایگاه ویژه‌ای قرار داده  است. در همین راستا و به‌خصوص با همه‌گیری بیماری کرونا، بحث طب اسلامی مطرح شد و مناقشاتی میان موافقان و مخالفان برانگیخت. پرسش این است که منظور از طب اسلامی چیست و آیا علمی با عنوان طب اسلامی قابلیت تحقق دارد؟ موافقان با استناد به روایات فراوان پزشکی بر تحقق طب اسلامی تاکید می‌کنند و مخالفان با توجیه یا خدشه در روایات واردشده در حوزۀ طب و محدود دانستن قلمرو دین یا با تاکید بر بُعد تجربی این علم، امکان تحقق طب اسلامی را نفی می‌کنند. در این مقاله ضمن تبیین دیدگاه‌های مختلف در این باب، با روش توصیفی- تحلیلی تلاش می‌شود تا با ارائۀ تعریفی منظومه‌ای- تمدنی از دین و با ارائۀ شواهدی در موارد تاثیر مبانی و پیش‌فرض‌ها در طب مدرن، دربارۀ امکان تحقق علم طب با صبغۀ دینی و توحیدی داوری گردد.

Study and analysis of the position of medicine in the realm of religion with a approach of civilization

The subject of religious science has flourished in recent years in scientific circles, and the discussion of the new Islamic civilization has highlighted the possibility of Islamization of sciences in a special place. In this regard, and especially with the Corona epidemic, the issue of Islamic medicine was raised and provoked controversy between proponents and opponents. The question is what is the meaning of Islamic medicine and can a science called Islamic medicine be realized? On the basis of numerous medical narrations, the proponents emphasize the realization of Islamic medicine, and the opponents deny the possibility of the realization of Islamic medicine by justifying or distorting the narrations in the field of medicine and limiting the realm of religion, or by emphasizing the empirical dimension of this science.In this article, while explaining the different views on this topic with the library-analytical method, an attempt is made to provide a systemic-civilizational definition of religion, and then evidence will be provided on the influence of principles and presuppositions in modern medicine to judge the possibility of realizing the science of medicine with a religious and divine nature.