امکان‌سنجی مهندسی تمدن نوین اسلامی ازمنظر مدل ارتباطی دین و علم مدرن در اندیشه علامه جوادی آملی

ازجمله مسئله‌های کلیدی که درحوزه تمدن سازی، بر پایه آموزه‌های اسلامی، نیازمند تحلیل و بررسی است، امکان و مطلوبیت تحقق آن می‌باشد، در حقیقت پرسش از امکان و مطلوبیت مهندسی تمدن، مستلزم تحلیل ارکان و مقومات تاسیس یک تمدن می‌باشد. در این میان دو متغیر اساسی که در ارکان مهندسی تمدن اسلامی، نیازمند بررسی و تحلیل است، یکی متغیر دین، به‌عنوان اساس و پایگاه اسلامی کردن تمدن و متغیر دیگر، علم به‌عنوان ابزار جریان دین در حوزه مهندسی تمدن می‌باشد؛ اما مسئله‌ای که نیازمند دقت مضاعف می‌باشد، مدل یا الگوی ارتباط میان این دو متغیر می‌باشد،یعنی بسیاری از اندیشمندان تاسیس هر تمدنی را از یک‌سو نیازمند مکتب، دین، معرفت دینی و از سوی دیگر مستلزم علم و معرفت علمی می‌دانند، اما در اینکه مکتب و دین با چه الگو و مدل ارتباطی با علوم مدرن و نظریه‌های کارشناسی جدید، به دنبال تحقق اهداف تمدن خود می‌باشند، دچار اختلاف اساسی می‌گردند. درواقع در مهندسی تمدن، این مدل ارتباطی میان دین و علوم و به‌تبع مدل ارتباطی «معرفت دینی» و «معرفت علمی» است که تعیین می‌کند که اساساً ما نیازمند به تاسیس یک تمدن جدیدی هستیم؟ یا تمدن‌های بشری موجود و ابزارهای تمدنی آن می‌تواند اهداف و مطلوبیت‌های ما را محقق کند و نیازی به تاسیس تمدن نمی‌باشد؟ در حقیقت نظریه‌پردازان حوزه تمدن، در مواجه کلان با ظرفیت موجود تمدنی خود و غیریت های تمدنی دیگر والگویی که در مواجهه با ابزارها و متغیرهای درون تمدنی خود و برون تمدنی دیگری اخذ می‌کنند، تعیین‌کننده است که آیا ایجاد تمدن نوین اسلامی امری ضروری و ممکن و مطلوب است یا نه؟ یا تحصیل حاصل است؟ به همین روی در این مقاله یکی نظریه‌هایی که با دغدغه حداکثری دین و تولید علم دینی، رویکرد تمدن سازی را دنبال می‌کند، می‌پردازیم، درواقع این نظریه بر این باور است که الگو و مدل ارتباطی که میان دین در معنای حداکثری و علم جدید اخذ کرده، تولید علم دینی را امری ممکن و مطلوب تلقی کرده و درنتیجه از این رهگذر امکان تاسیس تمدن اسلامی ممکن و مطلوب می‌داند. بر همین اساس این مقاله به دنبال تحلیل و بررسی نظریه استاد علامه جوادی آملی در تبیین الگوی ارتباطی علم و دین می‌باشد، در ادامه با تبیین آسیب‌های نظری و نقادی الگوی ارتباطی نظریه فوق، امکان تحقق تمدن نوین اسلامی مطلوب را از این رهگذر مورد خدشه قرارمی‌دهد.

Feasibility study of new Islamic civilization from the perspective of the model of communication between religion and modern science in the thought of Allameh Javadi Amoli

One of the key issues that need to be analyzed and studied in the field of civilization, based on Islamic teachings, is the possibility and desirability of its realization. Among these, two basic variables that need to be studied and analyzed in the engineering pillars of Islamic civilization, one is religion as the basis and basis of Islamization of civilization and the other is science as a tool for the flow of religion in the field of civilization engineering. But the problem that requires double accuracy is the model of the relationship between these two variables, that is, many thinkers consider the establishment of any civilization on the one hand requires school, religion, religious knowledge and on the other requires science and scientific knowledge. But in the school And with what model and model of communication with modern sciences and new theories of religion, religion seeks to achieve the goals of their civilization, there is a fundamental difference. In fact, in the engineering of civilization, it is this model of communication between religion and science and, consequently, the model of communication between &religious knowledge& and &scientific knowledge& that determines the essentiality of a fundamental need to establish a new civilization? Or can the existing human civilizations and the tools of civilization achieve our goals and aspirations and there is no need to establish a civilization? In fact, theorists in the field of civilization, in the face of the great capacity of their existing civilization and other civilizing zealots, the model they take in the face of the tools and variables within and outside their civilization, determines whether the creation of a new Islamic civilization is necessary and possible. Is it desirable or not? Or is it the achievement of the trivial? Therefore, in this article, we discuss one of the theories following the approach of civilization with the maximum concern of religion and the production of religious science. In fact, this theory believes that the model of communication between religion in the maximum sense and new science,considers the production of religious knowledge as a possible and desirable thing, and as a result, considers the possibility of establishing an Islamic civilization as possible and desirable. Accordingly, this article seeks to analyze and study the theory of Allameh Javadi Amoli in explaining the relationship model of science and religion.