گذار به تمدن نوین اسلامی از طریق تاب آور سازی جامعه ایرانی در مقابل عدم قطعیت‌های آینده

امروزه جامعه ایرانی انواع مخاطرات، تنش‌ها، حتی بحران‌های کم‌سابقه‌ای را در حوزه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، زیست‌محیطی و...تجربه کرده است. چنین به نظر می‌رسد که باگذشت زمان، مخاطرات و بحران‌های تازه‌تری ظهور می کنند و ثبات و پایداری جوامع را در معرض فروپاشی قرار می دهند. یعنی در جهان آینده گویا هیچ جامعه و تمدنی نمی تواند در برج و بارویی دور از غرش شوک‌ها و ضربات سهمگین عدم قطعیت‌ها، آسوده و آرام یابد. شاید بتوان در ارتباط با تمدن اسلامی آینده، چهار حوزه تمدنی  شامل ایران، عربستان سعودی، مصر، و ترکیه را به‌عنوان پیشران‌های مهم تمدنی در نظر گرفت. یعنی این چهار حوزه بیش از دیگران، ادعای تمدنی دارند. در این میان، ایران اسلامی، انقلاب اسلامی را به پیروزی رساند، توانسته حکومت و دولت اسلامی تشکیل دهد، و درصدد شکل‌دهی به امتداد این کلیت اسلامی، یعنی پی‌ریزی جامعه و اعتلای تمدن اسلامی است. به نظر می رسد که توفیق در امر پی‌ریزی جامعه و تمدن اسلامی در برقراری نسبت مطلوب تمدن با پایداری جامعه در افق بلندمدت است، چراکه تمدن امری بلندمدت است. تاب آور سازی، رویکردی است انضمامی با توجه به واقعیت شرایط جامعه ایرانی، برای  ریل‌گذاری جامعه اسلامی ایرانی به‌سوی ایجاد جامعه پایدار. تاب‌آوری واسطه‌ای است برای گذار به  جامعه پایداری، و جامعه پایدار زمینه‌سازی آینده تمدنی است در قالب ظهور یا تقویت تمدن اسلامی که ظهور آن قبلاً رخ‌داده است. و حالا باید اعتلاء یابد. خط‌مشی‌های تاب آورسازی جامعه ایرانی اسلامی را به سمت مراقبت از قابلیت‌های راهبردی در مواجهه با عدم قطعیت‌های آینده و بازیابی سریع پس از تاثیرگذاری شوک‌ها و مخاطرات راهبردی، سوق می دهد. حفظ قابلیت‌های راهبردی در فرازوفرود عدم قطعیت‌ها، زمینه را برای پایداری و ظهور تمدن نوین آماده می‌سازد از این دیدگاه، لوازم تمدنی امری ضروری و حیاتی است، چراکه هیچ تمدنی از هیچ آغاز نمی شود، بلکه تمدن‌ها به قابلیت‌های  انباشته‌شده و تاریخی خود متکی هستند. بر فراز این انباشتگی تاریخی از قابلیت‌ها و ظرفیتها،امکان رویش‌های نوین میسر می‌شود.  مفروض اساسی این تحقیق این است که  تمدن نوین از آسمان انتزاع و خلا  نازل نخواهد شد، بلکه تمدن نوین آینده در فراگردهای تاریخی و اجتماعی جامعه به تکوین و ظهور می رسد. بنابراین با افزایش تاب‌آوری جامعه ایرانی و غلبه بر عدم قطعیت‌های آینده، از طریق واکنش و بازیابی مناسب، قابلیت‌های امکانی را برای پایداری بلندمدت ، و سپس  ظهور تمدن نوین یا اعتلای آن را، مهیا می سازد. در این تحقیق، از روش توصیفی تحلیلی و مصاحبه با نخبگان استفاده شده است. یافته‌های این مقاله می تواند مورداستفاده آینده پردازان تمدنی، و خط‌مشی اندیشان کلان قرار گیرد.

Transition to the new Islamic civilization through resilience of Iranian society against future uncertainties

Today, Iranian society has experienced all kinds of dangers, tensions, and even unprecedented crises in various economic, political, social, and environmental fields. Over time, new dangers and crises appear to emerge, threatening the stability of societies. In other words, in the world to come, no society or civilization can be relieved in a tower and fortification away from the roar of shocks and the terrible blows of uncertainties. In connection with the future Islamic civilization, four areas of civilization, including Iran, Saudi Arabia, Egypt, and Turkey, can be considered as important drivers of civilization. That is, these four areas claim civilization more than others. In the meantime, Islamic Iran won the Islamic Revolution, was able to form an Islamic government and state, and seeks to shape along this Islamic whole, i.e., the establishment of society and the promotion of Islamic civilization. It seems that the success in the establishment of society and Islamic civilization in establishing the desired relationship between civilization and the stability of society is on the longterm horizon, because civilization is a longterm matter. Resilience is a concrete approach, given the reality of the conditions of Iranian society, to lay the foundations of the Iranian Islamic society towards the creation of a stable society. Resilience is a medium for the transition to a stable society, and a sustainable society is the foundation of the future of civilization in the form of the emergence or strengthening of Islamic civilization, the emergence of which has already taken place. And now it must rise. The resilience policies of the Iranian Islamic society lead to the care of strategic capabilities in the face of future uncertainties and rapid recovery after the impact of strategic shocks and risks. Maintaining strategic capabilities in the wake of uncertainties paves the way for the stability and emergence of a new civilization. On top of this historical accumulation of capabilities and capacities, the possibility of new developments is possible. The basic premise of this research is that the new civilization will not descend from the sky of abstraction and emptiness, but the new civilization of the future will emerge in the historical and social processes of society. Therefore, by increasing the resilience of Iranian society and overcoming future uncertainties, through appropriate response and recovery, it provides the potential for longterm sustainability, and then the emergence of a new civilization or its promotion. In this research, descriptiveanalytical method and interviews with elites have been used. The findings of this article can be used by civilization futurists, and macrothinkers.