تبیین جامعه‌شناختی رفتارهای انحرافی دانشجویان: آزمون تجربی نظریه شرمساری بازپذیرنده بریث‌ویت

رویکرد تعاملی نسبت‌به انحرافات اجتماعی، تعریف و رویه‌های کنترل آن را به‌سمت تقویت راهبردهای فرهنگی در کنترل رفتارهای انحرافی هدایت می‌کند. نظریه شرمساری بازپذیرنده بریث ویت از جمله راهبردهای فرهنگی شناخته‌شده در کنترل رفتارهای انحرافی است که می‌تواند در بستر فرهنگی- اجتماعی جامعه ایران راهگشا باشد. این نظریه به روش‌هایی مربوط می‌شود که از طریق آن جامعه به جرم و مجرمان پاسخ می‌دهد؛ یا با شرمسار کردن آن‌ها به‌گونه‌ای انگ‌زننده یا با بازپذیری آن‌ها. بنابراین مقاله حاضر در نظر دارد تا با آزمون تجربی این نظریه ضمن تبیین جامعه‌شناختی رفتارهای انحرافی دانشجویان، به شناخت ژرف‌تری از این نظریه نایل آید. یافته‌های مقاله حاضر به روش پیمایش و با تکمیل پرسشنامه، از 831 نفر از دانشجویان 5 دانشگاه دولتی منتخب در شهر تهران، گردآوری شده‌اند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه گویای آن است که متغیرهای انگ‌زنی، دوستان منحرف، پایبندی به ارزش‌های اخلاقی وجابه‌جایی شرم در تبیین رفتارهای انحرافی دانشجویان نقش دارند. به‌طور کلی نتایج آزمون تفاوت میانگین‌ها گواه آن است که تفاوت‌های معناداری در میان دختران و پسران دانشجو به‌لحاظ متغیرهای مستقل دیده شده است، بدین معنا که میانگین شرمساری، بازپذیری، به‌هم‌پیوستگی، پذیرش شرم، جابه‌جایی شرم، درونی‌سازی شرم و پایبندی به ارزش‌های اخلاقی در دختران دانشجو بیش از پسران دانشجو است. در حالی‌که میانگین ارتباط با دوستان منحرف در پسران دانشجو بیشتر از دختران است و هم‌چنین تفاوت معناداری در انگ‌زنی بین هر دو جنس مشاهده نشده است.

sociological explanation of university students’ deviant behaviors: an empirical test of braithwaite’s reintegrative shaming theory

interactional approach to social deviations leads the definition of this concept and its control practices to the strengthening of cultural strategies in controlling deviant behaviors. reintegrative shaming theory is one of the well-known cultural strategies in controlling deviant behaviors, which can be a breakthrough in the cultural-social context of iranian society. this theory is concerned with the ways in which society responds to crime and the criminal; either by shaming them in stigmatizing ways or by reintegrating them. therefore, the present article intends to achieve a deeper understanding of this theory by experimentally testing this theory while explaining the sociological behavior of deviant students. the findings of this article were collected by survey method and by completing the questionnaire, from 831 students of 5 selected public universities in tehran. the results of the regression analysis show that stigmatization, deviant friends, adherence to moral values and shame displacement play a role in explaining deviant behaviors of students. in general, the results of the mean difference test prove that significant differences have been seen between male and female students in terms of independent variables, which means that the mean of shaming, reintegration, interdependency, shame acknowledgement, shame displacement, shame internalization and adherence to moral values in female students is more than male students. while the mean of communication with deviant friends is higher in male students than female, and also no significant difference in stigmatization has been observed between both sexes.