هنر مهاجرت در مجسمه‌سازی معاصر ایران (مطالعه موردی آثارهنری تندیس‌گران پناهنده ‌آذربایجان ‌روسیه)

پناهندگان آذربایجان روسیه جزو محنت دیده‌ترین گروه میان پناهندگان قفقاز بودند. آنان جزو اجتماعاتی بودند که مورد غفلت محققان قرار گرفتند. این پناهندگان در شکل‌گیری تندیس‌گری و نقاشی معاصر ایران نقش بسزایی داشتند. پژوهش حاضر به بررسی تاثیرات هنرمندان پناهنده ‌آذربایجانی بر تندیس‌گری و نقاشی معاصر ایران و تاثیر بسترهای فرهنگی اجتماعی ایران بر آثار آنان پرداخته ‌است. روش مورد استفاده نشانه‌شناسی فرهنگی است که پنج اثر و زندگی‌نامه هنرمند‌ پناهنده آذربایجانی نامی را مورد بررسی قرار داده ‌است. نویسندگان با به‌کارگیری مفاهیم متن، ضایعه فرهنگی، سپهر نشانه‌ای، هویت و فرم اجتماعیِ غریبه این متون را مورد تحلیل قرار داده‌اند. در این پژوهش هنرمندان پناهنده آذربایجانی معرفی و جایگاه آنان در ایجاد و تثبیت هنر نوگرا در ایران مطرح شده است. در تحلیل متن‌ها جمعا 136 مدلول استخراج شده‌ است. سه رمزگان یادمانه ایران، زیست دشوار و بحران هویت در این متون کشف شدند. با تحلیل نشانه‌شناسی این رمزگان و دال‌ها سازوکارهای طرد و جذب  فرهنگ (متنیت) ایرانی برای پناهندگان یافت شد. گمشدگی و وفاداری به عناصر متینت ملی از محصولات این سازوکارها است. با نشانه‌شناسی این متون چهارچوب هویت پناهندگان آذربایجانی در سپهر نشانه‌ای هنر معاصر ایران یافت شد. آنان با وجود آثار مطرح در هنر شهری و سهم‌شان در آموزش هنر مجسمه‌سازی با فراموشی اجتماعی جامعه هنری ایران مواجه ‌شدند.

the diaspora art in modern iranian sculpture (case study of the works of azerbaijani refugee sculptors and painters)

among the refugees of the caucasus, the refugees of russian azerbaijan were the most suffering group. they are among the communities that were neglected by researchers. these refugees played a significant role in the formation of contemporary iranian sculpture and painting. by conducting fundamental research, the authors have investigated the effects of azerbaijani refugee artists on contemporary iranian sculpting and painting and the influence of iran's socio-cultural contexts on their works. this article has analyzed five works and the biography of the famous azerbaijani refugee artist with the method of cultural semiotics. the authors have investigated these texts by using the concepts of text, cultural trauma, semiosphere, identity, and stranger sociological form. in this research, the introduction of azerbaijani refugee artists and their position in the creation and stabilization of modern art in iran was discussed. a total of 136 symbols have been extracted in the study of texts. three codes of nostalgia of iran and tradition, difficult life, and identity crisis in these works have been extracted. the loss and loyalty to the elements of the national culture (textuality) of the products has been one of the mechanisms of rejection and attraction of the iranian text for the refugees. with the semiotics of these texts, the identity framework of azerbaijani refugees was found in the semiosphere of contemporary iranian art. they faced the social amnesia of iran's art community despite their prominent works in urban art and their contribution to the education of sculpture.