بررسی تاثیرشاخصه‌های معماری اسلامی بر ارزش‌های تعالی بخش انسان

امروزه معماری اسلامی جلوه‌گر و تداعی کننده نوعی از نگرش به جهان هستی است که روشن‌کننده قوه فکری و ساختاری انسان است. این مقاله تلاش نموده با توجه به تعریف تعالی، فرهنگ، معماری اسلامی و آموزه‌های دین اسلام و ظرفیت‌های هریک و نحوه تعامل آن‌ها با یکدیگر از منظر اسلام(با مبنا قراردادن آموزه‌های دین اسلام)، رابطه بین آن‌ها را با مدلی کاربردی در حوزه معماری اسلامی ارائه نموده و بر اساس آن تعریفی از معماری اسلامی مبتنی بر تعالی ارزش‌های فرهنگی انسان ارائه نماید. روش پژوهش، استدلال منطقی از نوع توصیفی-تحلیلی- بنیادی است. استنباط منطقی ثابت می‌نماید معماری شایسته اسلامی می‌تواند قابلیت‌هایی متناظر با مراتب وجود انسان و هستی داشته باشد و به انسان کمک می‌کند با استفاده از ارزش‌های تعالی فرهنگی انسان درک مناسبی از مراتب جهان هستی پیدا کند. با توجه به مفاهیم، معانی و نمادهای معماری اسلامی و تعالی انسان در آموزه‌های دینی و اصول و قواعد اسلام در معماری، می‌توان نتیجه گرفت که شاخصه‌های معماری تاثیرگذار بر تعالی انسان در شش گروه دسته‌بندی می‌شوند: منشا کمال و سیر الی الله، پرهیز از بیهودگی، حریم، ایمان به خدا و پیامبران، تزیینات و دوری از تفاخر و موقعیت مناسب؛ که هر دسته به ترتیب از شاخصه‌های معماری اسلامی خاص آن بهره می‌گیرد: کثرت به وحدت و وحدت به کثرت، گنبد، مناره، محراب، پرهیز از بیهودگی، سلسله‌مراتب و درون‌گرایی، نور و مرکزیت، شمسه و، رنگ و کتیبه، سلسله‌مراتب و ریتم و تکرار تاثیر می‌پذیرند و بر آن‌ها تاثیر می‌گذارند.

investigating the influence of islamic architectural features on human values

today, islamic architecture manifests and evokes a kind of attitude towards the world of existence, which illuminates the intellectual and structural power of man. this article tries to define excellence, culture, islamic architecture and the teachings of islam and the capacities of each and how they interact with each other from the perspective of islam (based on the teachings of islam), the relationship between them with a practical model in the field of islamic architecture. and present a definition of islamic architecture based on the exaltation of human cultural values. the research method is descriptive-analytical-fundamental logical reasoning. logical inference proves that proper islamic architecture can have capabilities corresponding to the levels of human existence and existence, and it helps people to find a proper understanding of the levels of the universe by using the values of human cultural excellence. according to the concepts, meanings and symbols of islamic architecture and human excellence in religious teachings and the principles and rules of islam in architecture, it can be concluded that the architectural features that influence human excellence are classified into six groups: the source of perfection and the path to god, avoidance of futility harim, faith in god and prophets, adornment and avoiding boasting and proper status; each category takes advantage of its specific islamic architectural features: multiplicity to unity and unity to multiplicity, dome, minaret, altar, avoidance of futility, hierarchy and introversion, light and centrality, sun, color and inscription, hierarchy and rhythm. and they are influenced and influenced by repetition.