تحلیل نشانه شناختی تصاویر روی جلد کتب درسی با رویکرد مطالعات جنسیتی (موردمطالعه: کتب درسی مقطع ابتدائی)

تصاویر روی جلد کتب درسی به مثابه اولین رسانه ارتباطی میان محتوای آموزشی و مخاطبان کودک و نوجوان در پیوند با محتوی در جهت جامعه‌پذیری نسل آتی طراحی و تالیف شده است. بررسی روشمند جلد کتابها به ویژه در مقطع ابتدایی، بعنوان موضوعی میان رشته‌ای در قلمرو علوم اجتماعی به‌طور عام و در جامعه‌شناسی، مطالعات فرهنگی و نیز با رویکرد جنسیتی در مطالعات زنان به‌طور خاص زوایای جدیدی از روابط قدرت، نقش های جنسیتی و نیز مناسبات دو جنس آشکار می سازد.این پژوهش به قصد مطالعه جنسیتی الگوهای ارتباطی میان شخصیت های انسانی به روش نشانه شناسی اجتماعی انجام شده و بر اساس سه محور معنای بازنمودی، تعاملی و ترکیبی به تحلیل 13 تصویر از مجموع تصاویر روی جلد می پردازد. انتخاب این این تصاویر بعد از بررسی کلیه تصاویر و با معیار اینکه کدام تصویر متضمن شخصیت انسانی است انجام گرفته است.یافته ها نشان می دهد تفکیک جنسیتی و پوشش حداکثری (حجاب) دختران ویژگی اصلی تصاویر روی جلد است. تصاویر در امتداد کلیشه سازی جنسیتی از نقش های اجتماعی زنان و مردان قابل تعریف است. برجسته سازی چهره های تاریخی مذکر، تاکید بر نقش مادری زنان و بی اعتنایی به نقش های آنان در حوزه عمومی، در کنار تعداد کمتر شخصیت های زن نسبت به مرد در کلیت امر سوگیرانه بوده است. در نتیجه این امر تصاویر روی جلد در ارتباط گیری و جلب نظر مخاطبان، جامعه پذیری و انگیزه بخشی آنان به ترویج کلیشه های جنسیتی می پردازد.

semiotic analysis of textbooks' cover images from the perspective of gender studies (elementary textbooks)

the cover of the textbooks has been designed and written as the first communication medium between educational content and the audience of children with the aim of socialization of the next generation. a systematic review of book covers, as an interdisciplinary subject in the field of social sciences in general and in sociology, cultural studies, and also with a gender approach in the study of women in particular, new angles of power relations, roles reveals new perspectives on power relations, gender roles, and gender relations.this study was conducted to gender study of communication patterns between human characters by social semiotics approach. regarding representative, interactive and combined meaning 13 images from the total images on the cover were analyzed. the selection of these images has been done by studying all the images and taking into account the image which contains human personality.findings show that gender segregation and maximum coverage –hijab- of girls are the main features of the images on the cover. images can be defined due to the gender stereotypes of the social roles of women and men. the highlighting on famous male historical figures, the emphasis on the maternal role of women, and the ignorance of their roles in the public sphere, along with the smaller number of female characters than men, have generally resulted in bias. as a result, cover images promote gender stereotypes in communicating and engaging audiences, socializing and motivating them.