پیامدهای ساخت مال‌ها و مراکز خرید در تهران

مال‌سازی در دورۀ بعد از انقلاب، به‌صورت یک روند مشخص از دورۀ شهرداری کرباسچی آغاز شده، در دورۀ شهرداری قالیباف شتابی چشمگیر گرفته و در دهۀ 90 به نقطۀ اوج خود رسیده است. شتاب‌گیری ساخت مال‌ها در تهران بعد از انقلاب، حاکی از تغییر در سیاست‌های اجرایی مجموعه مدیریت شهری و در راس آن شهرداری تهران بوده است. اکنون معضلات حاصل از مال‌سازی بی‌رویه، در حال رخ‌نمودن و آشکارگی در شهر تهران است. مطالعۀ پیش‌رو، عملکردهای واقعی مدیریت شهری تهران در مال‌سازی و پیامدهای حاصل از آن را با مفاد و محتوای اسناد سیاستی شهری و اسناد بالادستی جمهوری‌ اسلامی ایران مقایسه کرده و کوشیده است خطوط ناهماهنگی میان این دو را برجسته سازد. این مطالعه به روش کیفی ازجمله روش اسنادی و با ترکیبی از تکنیک‌های مصاحبۀ باز و عمیق با متخصصان، پژوهش کتابخانه‌ای به‌خصوص استفاده از کتب و منابع تاریخی و تحلیل اسناد سیاستیِ موجود انجام شده است. برای تحلیل و تلخیص داده‌ها نیز از تحلیل محتوا استفاده شده است. یافته‌ها ذیل پنج عنوان «ارتباط مال‌سازی و سوداگری شهری در تهران»، «ارتباط مال‌سازی و گسترش مصرف‌گرایی در تهران»، «پیامد‌های زیست‌محیطی مال‌سازی در تهران»، «پیامدهای اجتماعی مال‌‌سازی در تهران» و «پیامد مال‌سازی برای الگوهای معماری و منظر شهر تهران» ارائه شده‌ است. نتایج مطالعه نشان می‌دهد که سیاست مال‌سازی غیراصولی و بیش‌ازظرفیت در تهران ازحیث پیامدهایش، تعارض‌ها و مغایرت‌های جدی با اهداف و چشم‌انداز مشخص‌شده برای تهران در اسناد سیاستی داشته است.

consequences of malls and shopping centers construction in tehran

in the post-revolutionary years, the development of the malls has begun as a distinct trend from karbaschi municipality period, gained a significant acceleration in qalibaf period, and reached its peak in the 90s. the acceleration of mall building in tehran after the revolution has indicated a change in the executive policies of the urban management complex, headed by the tehran municipality. nowadays, the problems resulting from the irregular development of the malls are being revealed in tehran. the present study compares the real performance of tehran urban management in mall building and its consequences with the content of urban policy documents and high-level documents of the islamic republic of iran and tries to highlight the inconsistency lines between the two. in this study, a combination of interviews with experts and a documentary study has been used. content analysis has been used to analyze and summarize the data. the findings are presented in five headings: the relationship between mall building and urban speculation in tehran, the relationship between mall building and the spread of consumerism in tehran, environmental consequences of mall building in tehran, and social consequences of mall building in tehran and consequences of mall building for architectural patterns and landscape of tehran city. results suggest that the policy of unprincipled and overmuch development of the malls in tehran, in terms of its consequences, have had serious contradictions with the goals and vision of policy documents.