بررسی روند جدایی جریان ملی‌گرا از ائتلاف انقلابی در دوران تثبیت و نهادسازی پس از پیروزی انقلاب اسلامی

در انقلاب اسلامی ایران با پیشتازی حرکت اسلام‌گرایان با ‌رهبری امام ‌خمینی(ره) جریان‌های سیاسی مختلف با ایدئولوژی‌های متفاوت برای مقابله با رژیم پهلوی به ائتلاف با یکدیگر پرداختند. دراین‌راستا، جبهه‌ ‌ملی ازجمله احزابی بود که به‌رغم مشی غیردینی خود، در آستانۀ پیروزی انقلاب اسلامی به این ائتلاف انقلابی پیوست؛ اما روند انقلاب و نحوۀ مدیریت آن، بی‌درنگ جبهه‌ ‌ملی را رویاروی انقلابیون مذهبی قرار ‌داد و سبب ‌شد تا این جریان بلافاصله پس از پیروزی از ائتلاف انقلابی جدا شود و درنهایت حذف ‌گردد. دراین‌راستا، مقالۀ حاضر می‌کوشد تا با روش توصیفی تحلیلی و استناد به منابع کتابخانه‌ای و روزنامه‌ای این سوال را بررسی کند که «چه مسائلی جبهه‌ ‌ملی را در دوران گذار پس از پیروزی انقلاب رویاروی انقلابیون مذهبی قرار ‌داد و فرایند حذف تدریجی آن‌ها را از صحنۀ سیاست فراهم ‌ساخت؟»؛ در این خصوص یافته‌های پژوهش حاکی ‌از آن ‌است که روند اسلام‌گرایی در جریان نهاد‌سازی پس از پیروزی انقلاب، مهم‌ترین عامل در رویارویی جبهه‌ ‌ملی با نیروهای اسلام‌گرا و درنهایت، حذف تدریجی آن‌ها از عرصۀ سیاست است؛ زیرا به‌لحاظ ایدئولوژی، پیوند دین با سیاست که محور عقاید نیروهای اسلام‌گرا را تشکیل ‌می‌داد، در چارچوب فکری نظری جبهه‌ ‌ملی جایگاهی نداشت.

The study of the separation process of the nationalist trend from the revolutionary coalition during the period of consolidation and institutionalization after the victory of the Islamic Revolution

In spite of his secular way, the National Front in coalition with imam Khomeini abandoned his last approach to fight within constitutional framework on the verge of Islamic revolution. But the revolution process and its management caused the National Front to collide with religious revolutionists and this movement got separated from revolutionary coalition and finally eliminated. This article tried to examine the following question with descriptiveanalytical method and reference to library resources :&What factors caused the National Front to collide with  the religious revolutionists in the postrevolutionary era, considering the Theoreticalintellectual framework of the National Front in coalition with the revolutionary forces?& In this regard, the initial hypothesis suggests that the process of Islamization in the establishment and consolidation of the Islamic Republic system was the most important factor in collision between the Front and the Islamist forces. Because ideologically linking religion with politics within the intellectualtheoretical framework of the National Front was impossible and the process of Islamism, contrasts with their approach in coalition period; religious forces lacking managerial and executive experiences and eventually after the victory, the clerics will give the power up to the nationalists.