تبیین شناختی دو فعل «برین» و «سزیان» در گویش کردی کلهری

پژوهش حاضر، افعال »برین « /bǝrin/ و »سزیان «/sǝzy acirc;n/ را به‌عنوان افعال کنشی در گویش کردی کلهری براساس رویکرد معنا‌شناسی شناختی مورد مطالعه قرار‌می‌دهد. شیوه جمع‌آوری داده‌ها به ‌روش کتابخانه‌ای-میدانی انجام گرفته‌است. داده‌های پژوهش عبارتند از آثار ادبی، اصطلاحات و ضرب‌المثل‌های کردی کلهری که از دو طریق مراجعه به منابع نوشتاری و نیز مصاحبه و ثبت و ضبط گفتار روزمره گویشوران اصیل کردی کلهری استخراج شده‌است. با بررسی داده‌ها برمبنای مفاهیم معنی‌شناسی ‌شناختی، برای فعل »برین « 35 معنا و برای فعل »سزیان « 11 معنا شناسایی شد. روابط معنایی در ساختار این افعال مورد بررسی قرار گرفت، باهمایی افعال کنشی با اعضای بدن در هردو فعل کنشی کردی کلهری دیده شد. باهمایی این افعال با اجزاء ضروری اعم از اعضای بدن یا کلمات خاص گویش کردی کلهری در انتقال معانی افعال کنشی نقش عمده‌ای داشته‌است. فعل »برین « به نسبت فعل »سزیان « معانی بیشتری را به خود اختصاص داده است و بیشترین تعداد باهمایی با اندام واژه‌ها دارد، همچنین بیشترین تعداد باهمایی با اسم را دارد و تعداد اصطلاحات بیشتری را به خود اختصاص داده ‌است.