تحلیل فرایند واجی حذف در گفتار کودکان بلوچ‌ زبان کم‌ شنوا براساس واج‌ شناسی‌ خودواحد

کودکان کم ‌شنوای بلوچ‌ زبان همچون دیگر کودکان کم ‌شنوا به دلیل اختلالات شنوایی به کاربرد فرایندهای واجی و ساده‌سازی واژ‌ه‌ها در گفتار تمایل دارند. این در حالی است که با وجود زبان معیار، نقش گویش‌ها در تشخیص اختلالات شنوایی و آموزش تولید بدون نقص آواها به این کودکان نادیده گرفته می‌شود و عملاً فرایند آموزش این کودکان محدود به زبان معیار می­شود. در این ‌راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی فرایند واجی حذف در گفتار کودکان کم‌شنوا با گویش بلوچی سرحدی براساس نظریة واج‌شناسی‌ خودواحد در جهت تقویت بنیان­های زبان بلوچی در میان این بخش از کودکان به عنوان زبان مادری ایشان و ارائة الگوی در دسترس برای گفتار‌درمان‌گران استان سیستان و بلوچستان است. این پژوهش توصیفی-تحلیلی است. به منظور انجام پژوهش حاضر 8 دختر و 8 پسر کم‌شنوا با گویش سرحدی ساکن زاهدان به صورت تصادفی انتخاب شدند. داده‌های زبانی از طریق کتابچة محقق ساخته جمع‌آوری و سپس آوانگاری شد. فرایندهای موجود در گفتار این افراد براساس اصل قطع مک‌کارتی (1988) بررسی و توصیف شد. یافته‌ها نشان داد که کودکان کم‌شنوای بلوچ‌زبان تمایل به حذف همخوان‌های بدنه‌ای-پسین در آغاز هجا دارند، در محیطی که بعد از این همخوان‌ها واکه پسین حضور داشته باشد. همچنین، این کودکان در برخی موارد به حذف همخوان پایانه تک‌همخوانی دست می‌زنند و در فرایند کاهش خوشه، گرایش به حفظ همخوان رسا و بی‌نشان دارند. در نهایت، بی‌واک‌شدگی پایان واژه نیز در گفتار آن‌ها مشاهده شد.