گویش شناسی اسامی خاص: رویکردی نوین در مطالعات گویش شناسی و نام شناسی: (مطالعه موردی: گویش سورانی، گونههای سردشتی و بانهای)
|
|
|
|
|
نویسنده
|
احمدی بهزاد
|
منبع
|
زبان شناسي و گويش هاي ايراني - 1401 - دوره : 7 - شماره : 2 - صفحه:1 -21
|
|
|
چکیده
|
«شاخه میانرشتهای» گویش شناسی اسامی خاص براساس رویکرد تنوعگرا و این باور پایه گذاری شد که نامها صرفاً کارکردی ارجاعی ندارند، بلکه حاوی اطلاعاتی در مورد تنوعات جغرافیایی و اجتماعی و نیز هویت فرد هستند. معرفی این رویکرد علمی، هدف پژوهش حاضر است. روش انجام پژوهش توصیفی-تحلیلی است و دادههای تحقیق به صورت میدانی و با کمک افراد مطلع ساکن در روستاهای مختلف شهرستانهای بانه و سردشت، دهیارها و معلمان این روستاها و نیز در مواردی با استفاده از اطلاعات و شم زبانی نگارنده گردآوری شدهاند. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که که بین دو گونة سورانی (سردشتی و بانهای) به لحاظ تلفظ برخی از نامهای افراد تفاوت وجود دارد. در بررسی نوع نامگذاری، مشخص شد نامگذاری استعارهبنیاد با تکیه بر مفاهیم برگرفته از طبیعت در کردی سورانی جایگاه و نقش خاصی دارد. در بخش لقبگذاری برای افراد، با بررسی القاب به کار رفته در گونه بانهای مشخص شد ویژگی های ظاهری و رفتاری فرد مبنای لقبگذاری می است. در بخش نامگذاری حیوانات نیز مشخص شد گویشوران سورانی حیوانات اهلی را بر مبنایی استعاری، مشخصات ظاهری و رفتاری نامگذاری میکنند. نامگذاری اماکن طبیعی در کردی سورانی بر اساس استعاره، مجاز، مشخصات ظاهری و ... و در مورد سکونتگاهها بر اساس نام فردی شاخص، همجواری با چشمهها و رودها و... است. بررسی تنوع و گوناگونی زبانی در اسامی خاص در حوزة گویش سورانی نشان داد اسامی خاص میتوانند از جنبههای مختلف از جمله گوناگونی جغرافیایی نامگذاری، تنوع جغرافیایی در تلفظ نام یکسان، نامگذاری استعارهبنیاد، لقبگذاری برای افراد، نامگذاری حیوانات و نامگذاری اماکن، شاخص مناسب و موضوع شایان توجهی در گویششناسی باشند.
|
کلیدواژه
|
گویش سیستانی، کشش واجی، خوشه دو همخوانی آغاز، پیشوند های فعلی، شناسه های فعلی، ساخت جمله دومفعولی
|
آدرس
|
دانشگاه پیام نور مرکز تهران, گروه زبان شناسی, ایران
|
پست الکترونیکی
|
bahmadi33@pnu.ac.ir
|
|
|
|
|