بررسی فرایند کوتاه شدگی واکه ای در زبان فارسی و کردی (میانی) بر پایه رویکرد واج شناسی بهینگی

پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه فرایند کوتاه شدگی واکه ای در زبان فارسی و کردی (میانی) بر پایه واج شناسی بهینگی می پردازد. از آن‌جایی که فرایندهای واجی در زبان‌های هم رده تقریباً یکسان رخ می دهند، با وجود واکه های کشیده در زبان فارسی و کردی انتظار می رود فرایند کوتاه شدگی واکه­ای در این زبان‌ها رخ دهد. از این رو، هدف از انجام پژوهش حاضر مشخص کردن نوع واکه‌ها و مرتبه بندی محدودیت های حاکم بر کوتاه شدگی آن‌ها در برخی از بافت‌های زبان‌های فارسی و کردی است. نتایج تحلیل واجی داده های پژوهش نشان می‌دهد که فرایند کوتاه شدگی واکه در هر دو زبان فارسی و کردی در واکه های افراشته و افتاده رخ می دهد. در زبان فارسی سه واکه کشیده /i، u، ɑ/ و در کردی دو واکه کشیده/i، ɑ/ دچار کوتاه شدگی می شوند. در هر دو زبان تنها واکه کشیده و افتاده /ɑ/ با توجه به بافت آوایی، می تواند به واکه های کوتاه /e/ و /æ/ در زبان فارسی و واکه های کوتاه /ə/ و /æ/ در زبان کردی کاهش یابد. در زبان فارسی تعداد و تنوع بافت هایی که در آن‌ها واکه های کشیده دچار کوتاه شدگی می شوند، بیش‌تر از زبان کردی است. تحلیل بهینگی نیز نشان داد که در کوتاه شدگی واکه /ɑ/ در هر دو زبان محدودیت های پایایی یکسان ident (back), ident (µ) و محدودیت­های نشانداری یکسان *vmid c, *vhighc, *vbackc, *vlowc فعال هستند. همچنین، در کوتاه شدگی واکه /i/، در زبان‌های فارسی و کردی تنها محدودیت پایایی ident (µ) و محدودیت های نشانداری یکسان*vmid c, *vhighc, *vbackc, *vlowc فعال هستند.

an analysis of the vowel shortening process in persian and central kurdish base on optimal phonology approach

the present study investigates and compares the process of vowel shortening in persian and central kurdish languages based on optimization theory. since almost the same phonological processes occur in co-type languages, despite the long vowels in persian and kurdish, it is expected that vowel shortening process will occur in these languages. in the present study, phonological analysis of data showed that vowel shortening occurs in high and low vowels in both persian and kurdish. in persian, three long vowels /i, u, ɑ/ and in kurdish, two long vowels /i, ɑ/ undergo vowel shortening process. depending on the phonetic context, in the both languages the vowel /ɑ/ can only be reduced to two short vowels /e/ and /æ/ in persian and two short vowels /ə/ and /æ/ in kurdish. in persian, the number and variety of context in which long vowels are shortened is more than in kurdish. optimality analysis also showed that the type and order of final constraints and marking constraints on the shortening of long vowels /ɑ/ and /i/ are the same in different phonological contexts of persian and kurdish.