بررسی زبان‌شناختی گونه کُردلی از گونه‌های زبان کردی

زبان‌شناسی مطالع علمی زبان است و توصیف زبان‌ها و شرح دانش ناخودآگاه اهل زبان از اهداف آن است. همه زبان‌های بشر از نظر ماهیت، شبیه به هم هستند و به دلیل نحوه پراکندگی سخنگویان و تحول تاریخی هر یک از آن‌ها، هر کدام دارای تنوعات گویشی و لهجه‌ای گوناگونی می‌باشند. هر زبانی دارای سه زیرساخت واج‌شناسی، صرف و نحو مخصوص به خود می‌باشد. در این پژوهش از اصطلاح زبان‌شناختی «گونه» که اصطلاحی خنثی است، برای اطلاق به گونه زبانی «کُردلی» استفاده می‌شود. گونه کُردلی جزو خانواده زبان کردی است که از شاخه زبان‌های ایرانی شمال‌غربی به شمار می‌رود. داده‌های این پژوهش با هدف توصیف واج‌شناختی نظام واجی، توصیف صرفی نظام واژگانی و توصیف نحوی نظام دستوری گونه کُردلی از گویشوران کُردلی ساکن شهر دهلران از توابع استان ایلام گردآوری شده‌اند. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی ارائه می‌شود و روش تحقیق نیز به دو صورت کتابخانه‌ای و میدانی است. تحقیق میدانی به صورت مصاحبه رو در رو و پرسش و پاسخ با 12 نفر انجام شده است. داده‌ها با الفبای آوانگار ipa 2020 آوانگاری شده‌اند و تحلیل صرفی و نحوی پژوهش بر اساس کتاب دستور زبان فارسی 1 نوشته احمدی گیوی و انوری (1390) صورت می‌گیرد. نتایج به دست آمده نشان می‌دهند که گونه کُردلی دارای 9 واکه و 28 همخوان است و انواع فعل به‌جز فعل‌های دووجهی و فعل‌های غیر شخصی و انواع اسم، صفت، ضمیر، قید، شبه‌جمله و نقش‌نما و انواع جمله‌های خبری، پرسشی، عاطفی، امری، ساده و مرکب نیز در این گونه زبانی یافت می‌شوند.

linguistic analysis of kordali variety of kurdish language varieties

languages ​​have different dialects and accents due to the dispersal of speakers and their historical developments. each language has its own three substructures of phonology, morphology and syntax. in this research, the linguistic term &variety& is used, which is a neutral term. kordali variety belongs to the kurdish language family. the data of this study were collected with the aim of phonological description of phonological system, morphological description of lexical system and syntactic description of grammatical system of kordali speakers living in dehloran city of ilam province. this study is presented by descriptive-analytical method and the research method has been done in both library and field. field research was conducted in the form of face-to-face interviews with 12 informants. the data were transliterated into the ipa2020 transliteration alphabet, and the phonology section was analyzed based on the prague school of phonetics. the morphological and syntactic analysis in this study is based on the book &the grammar of persian language 1st&. the results show that kordali variety has 9 vowels and 28 consonants. all kinds of verbs except two-dimensional verbs and impersonal verbs, and all kinds of nouns, adjectives, pronouns, adverbs, pseudo-sentences and function words, as well as all types of declarative, interrogatives, expressive, imperative, simple and complex sentences are also found in this variety of language.