بررسی کارکرد پسوندها در زبان ترکی آذری

زبان ترکی از زبان‏های پیوندی است و یکی از گویش‏های آن‌ در حال حاضر در تبریز رایج است. موضوع این مقاله بررسی کارکرد پسوند در این گویش است و روش کار آن بر این اساس است که در توضیح کارکردهای صرفی و نحوی پسوندهای بسیط، استقلال و معنی‏داربودن واژهها را ملاک تعیین نوع واژه می‌داند. نتیجه این بررسی نشان می‌دهد که پسوند در این گویش کمک می‏کند تا فعل به کلمات غیرفعل تبدیل شود، کارکردهای آن گسترش پیدا کنند و کلمات غیرفعل مانند فعل صرف شوند. این امر موجب می‌شود‌ که فعل‌ها و کلمات در حدی تنوع و تعدد یابند که بتوانند معانی و مفاهیم و امور و عواطف را با تفاوت‌های بسیار ظریف و جزئی بیان کنند. 80 پسوند از 196 پسوند رایج در این گویش بسیط هستند. یک کلمه می‌تواند تا هفت پسوند بپذیرد. تعدادی از پسوندها ماهیت ساختواژی کلمات و تعدادی دیگر کارکرد نحوی آن‌ها‌ را تعیین می‌کنند. بلافاصله پس از ستاک، پسوندهای صرفی و در پایان پسوندهای نحوی قرار می‏گیرند. پسوندها طبق قوانین هماهنگی واکه‌ها، به چند صورت تلفظ می​شوند​.

A Study of the Functions of Suffixes in Azeri Turkic

Azeri Turkic is an agglutinative language. One of its dialects is widely spoken in Tabriz. The goal of this paper is to study the functions of suffixes in Tabriz dialect. In the present paper, the independence and meaningfulness of the forms are the criteria for determining the type of a form in the explanation of the morphological and syntactic functions of the simple suffixes. The result of the study shows that, in Azeri Turkic, a suffix helps a verb to change into a nonverb word and extends its own function. Moreover, a suffix helps nonverb words conjugate like verbs. This helps verbs and other words to be so various and numerous that they can express meanings, concepts, and emotions with delicate and elaborate differences. 80 suffixes out of 196 suffixes found inAzeri Turkic are simple. A word can take up to 7 suffixes. Some of the suffixes determine the morphological nature of a word and some others determine its syntactic functions. Morphological suffixes immediately follow a stem while the syntactic suffixes occur in the final position. The suffixes have different phonetic realizations on the basis of vowel harmony rules.