هم‌نامی و نقش‌های مختلف تکواژ وابسته “-Æ” در کردی‌ ملکشاهی

هم‌نامی پدیده ای است که در آن مقولات مختلف زبانی با نقش ها و معانی نامرتبط از صورت‌های آوایی و نوشتاری یکسان برخوردار هستند. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش های مختلف تکواژ “æ” در کردی ملکشاهی است. پیکره زبانی این پژوهش با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته از سخنگویان کردی ملکشاهی به عنوان یکی از شهرستان های مرکزی استان ایلام گردآوری شد. برای بررسی نقش فرآیند دستوری شدگی در ایجاد هم‌نامی تکواژ “æ” از اصول ارائه‌شده توسط هاپر (1996) و همچنین سازوکارهای معرفی شده هاینه و همکاران (1991) بهره گرفته می‌‌شود. یافته های مطالعه نشان داد که چند مقوله مستقل زبانی در کردی ملکشاهی به صورت تکواژ وابسته “æ” بازنمایی می شوند. صورت مذکور ممکن است به عنوان پی بست، وند تصریفی و یا اشتقاقی در بافت های مختلف واقع شود. این تکواژ به عنوان وندی تصریفی با نقش «نشانه معرفه» به اسم یا گروه اسمی متصل می شود. تکواژ وابسته“æ”  به صورت پی بستی و با نقش فعل ربطی و معین «است» نیز در کردی ملکشاهی به کار برده می شود. تکواژ “æ” همچنین صورت الحاقی دو حرف اضافه مستقل «در» و «به» در گونه مذکور است که به برخی افعال به عنوان میزبان متصل می شود. علاوه بر این کارکردها، این تکواژ صورت دو پسوند اشتقاقی کردی ملکشاهی است که در تولید ساخت نام آوا و اسم به کار برده می شود. هر یک از نمودهای “æ” در طول سازوکار دستوری شدگی تحت تاثیر تغییرات آوایی، ساختواژی ، نحوی و معنایی قرار گرفته اند و باعث ایجاد این هم‌نامی شده اند.

On the Homonymy and Different Functions of Bound Morpheme “-æ” in Malekshahi Kurdish

Homonymy is a phenomenon in which different linguistic categories have the same phonological and orthographic form. This study aims to investigate different functions of “æ “in Malekshahi Kurdish. The data is collected from native speakers of Malekshahi Kurdish. Hopper (1996) and Heine and et. al.  (1991) as theoretical frameworks are used to examine the reasons for different functions of morpheme “æ “and also the reasons for the homonymy of morpheme “æ”. The findings show that different linguistic categories are represented by the bound morpheme “æ “. It may be used in various contexts as a proclitic, inflectional or derivational affix. As an inflectional affix, it is suffixed to nouns and noun phrases to signal definiteness in Malekshahi Kurdish. As a proclitic, “æ” is suffixed to verbs to function as an auxiliary or linking verb to represent perfect aspect. It is also used as an applicative form of two prepositions “to” and “in” which are attached to some given verbs. “æ” is, also, used to represent two derivational affixes to make onomatopoeias and some nouns. Each manifestation of “æ” has undergone some phonological, morphological, and syntactic changes due to grammaticalization which is the underlying reason for this homonymy.