اسامی بیماری جرب نشخوارکنندگان ایران در برخی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی

ایران سرزمینی است که هیچ‌گاه در طی تاریخ طولانی‌اش دارای یک زبان و یک فرهنگ نبوده است. علی‌رغم انتظارات عمومی، تنوع فرهنگ‌ها و زبان‌ها، با توجه به موقعیت استراتژیک آن در این منطقه حساس در دنیا،  موجب استحکام بیش‌تر تمامیت ارضی و وحدت ملی ایران شده است. روستائیان ایران، از قوم‌های مختلفی تشکیل شده‌اند و با زبان‌ها، گویش‌ها و لهجه‌های گوناگونی گفت‌وگو می‌کنند. در دهه هشتاد پرسشنامه‌ای تهیه شد که با همکاری موثر سازمان دامپزشکی به اداره‌های دامپزشکی 31 استان ارسال گردید. هدف این پژوهش، جمع‌آوری، ثبت و مکتوب  نمودن اسامی محلی ویژه بیماری جرب نشخوارکنندگان است. جرب، حشره بسیار کوچکی است که پوست را سوراخ کرده و از لمف تغذیه می‌کند و موجب ضایعاتی از جمله  ترشح سموم، خارش شدید و وضع اسفناک حیوانات آلوده می‌شود و از نظر اقتصادی خسارت مهمی ایجاد می‌کند. از نتایج این مطالعه که برای اولین بار در ایران انجام شد، در 30 استان، 84 گویش با طیف یک تا 9 عدد در استان‌ها گزارش شده، ولی در استان البرز گویشی ذکر نشده است. به طور کلی، نتایج این مطالعه موجب غنی‌سازی گنجینه گویش‌های ایرانی و ایجاد رابطه و تفاهم  بین روستائیان و کسانی می‌شود که با حرفه دامپزشکی و بهداشتی سروکار دارند.

Local Expressions of Ruminants’ Mite Infection in Some Iranian Languages and Dialects

Iran has always enjoyed a diverse cultural and linguistic geography throughout its rich history. Despite common beliefs, this diversity of culture—with regard to the strategic location of Iran in this critical part of the world has greatly contributed to the nation’s solidarity and the territorial integrity of the country. Iranian villagers have different ethnic backgrounds and speak different languages and dialects with different accents. The objective of this research is to collect, record and write down the local names of mange, one of the ruminants’ infectious diseases.  With the cooperation of Iran’s Veterinary Organizationan, a questionnaire was prepared in the 80s and sent to the veterinary offices in 31 provinces in Iran, asking for the local equivalents for mange which is caused by tiny mites. Mites are parasites that pierce the skin, feed on the lymph and cause secretion of poisons and intense itching. They make the infected animals miserable and can inflict severe economic loss. This study that has been carried out for the first time in Iran lists the local names of mange, which have been spoken or pronounced in 84 different ways in 30 provinces with a range of 19 per province. No dialect word for mange was reported in Alborz Province. The results of the study can not only enrich the repertoire of Iranian dialects, but also establish a link between rural people and those involved in sanitary and veterinary career.