همگونی همخوان ‌با همخوان در گویش دماوندی: نظریه هندسه مشخصه‌های واجی

مقاله حاضر در چارچوب نظریه‌ هندسه مشخصه‌های واجی به بررسی فرایند همگونی همخوان با همخوان در یکی از گویش‌های استان تهران موسوم به گویش دماوندی می‌پردازد. نظریه هندسه مشخصه‌ها نیز به این موضوع می‌پردازد که چگونه مشخصه‌های تمایزدهنده‌ مختلف توسط قواعد واجی مرتب می‌شوند. این‌که آیا می‌توان در چارچوب این نظریه، فرایند همگونی همخوان‌ها در گویش دماوندی را تبیین کرد یا خیر، مساله مطرح در این پژوهش است. برای پاسخگویی به این پرسش‌، ابتدا 600 داده‌ از طریق ارائه پرسشنامه به گویشوران و نیز با استفاده از داده‌های موجود در کتاب‌ها و پایان‌نامه‌های مرتبط جمع‌آوری گردید. سپس با معرفی نظریه و درنظرگرفتن روش تحقیق مناسب به تحلیل داده‌ها پرداخته شد. تحلیل هر یک از همگونی‌ها از طریق مشخص کردن تناوب‌های موجود در بین داده‌ها، ارائه جدولی از نمونه‌های هر تناوب، انتخاب یک نمونه به‌عنوان‌مثال، بررسی دو فرضیه برای مشخص‌شدن صورت زیرساختی آن، بیان صورت خطی فرضیه تاییدشده و در نهایت ارائه بازنمایی غیرخطی نمونه از طریق مشخصه‌های واجی صورت پذیرفت. نتایج به‌‌دست‌ آمده حاکی از آن بود که فرایند همگونی همخوان‌ها در گویش دماوندی و در چارچوب نظریه هندسه مشخصه‌های واجی، قابل تبیین است.

Consonant-to-Consonant Assimilation in Damavandi Dialect:The Theory of Feature Geometry

This research is an investigation of the consonanttoconsonant assimilation within the framework of geometry of phonological features (Clements, 1985; McCarthy,1988 and Clements Hume, 1995) in one of the dialects in Tehran Province known as Damavandi. The theory of feature geometry is concerned with the way different distinguishing features get organized in accordance with phonological rules. The research question is whether we can elucidate the process of consonanttoconsonant assimilation within the framework of the abovementioned theory. To find an answer, questionnaires were given to dialect users and the data in relevant books and dissertations were gathered; thence, 6oo pieces of data were collected. After proposing the theory and considering an appropriate research method, the data was analyzed. The analysis of each of the assimilations was dealt with via the following process: the frequency among the data was specified, tabular presentation of the sample frequency was provided, one sample was adopted as an example, the two hypotheses were examined to determine the deep structures, the linear form of the confirmed hypothesis was proposed, and lastly the sample nonlinear presentation was displayed through phonological features. This study indicates that the consonanttoconsonant assimilation process in Damavandi dialect can be elucidated within the framework of the theory of feature geometry.