فەرھەنگ لە ئاوێنەی زمان‌دا؛ سەرنجدانێکی وشەی دووگیان لە زمانی کوردیی‌دا

واژگان زبان دربردارنده ذخیره ای فرهنگی هستند و می توانند طرز فکر و جهان بینی مبدعین و همچنین بکاربرندگان آنها را در طول تاریخ نشان دهند. دایره واژه ها در ابتدا بسیار محدود بود و انسان از طریق تجربه مستمر در طبیعت و سپس در جامعه توانستاندکاندک آن دایره را گسترده تر کند. زادوولد و فرزندپروری یکی از ابتدایی ترین تجارب بشر می باشد که او برای تعبیر از آن به ابداع و ساخت واژه پرداخته است. هنگامی که نطفه در رحم زن شکل میگیرد، دیگر آن زن همچون پیشتر نیست و با نگاهی متمایز دیده میشود. امروزه در زبان کردی برای چنین زنی چند و ،)sikpir( سکْپر ،)dugyan( واژه همچون دُووگیان و غیره وجود دارد که واژه دووگیان )lamapara( لَهمَهپَهرهدر میانشان برجسته و دارای ویژگیهای قابل توجهی است و بدین دلیل میتواند جنبه ای از جهان بینی کُرد را برایمان روشن تر سازد. این مقاله می خواهد با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی نگاهی به واژه دووگیان داشته باشد تا در کنار ویژگیهای زبانی، ویژگیهایفرهنگی ورای آن را نیز نشان دهد. برجسته ترین نتیجه این بررسی آنست که واژه دووگیان جهان بینی کُرد را نسبت به انسان عموما و زن خصوصا به خویی نمایان می سازد. این واژه بیانگر احترام فراوان کُرد برای مادر و جنین اش است. همچنین احتمالدارد قدمت واژهی مقدس دووگیان به دو تا سه هزار سال پیش برگردد و مبدع یا مبدعین آن زنان باشند. از سویی دیگر، ساختار این واژه براساس یکی از کهن ترین مکانیسم های زبان کردی صورت گرفته است.