روایات کُردی نویافته از داستان «ببر بیان» و «نبرد برزو با فولادوند» و سنجش آن با روایات نقّالی فارسی

فرهنگ عامه یا فولکلور از بخش های مهم ادبیات هر ملتی است که از تنوع ویژه ای برخوردار است. یکی از بخش‌های مهم فولکلور ایران، داستان‌های پهلوانی است که بخشی از آن به دست ما رسیده است. داستان «ببر بیان» و «نبرد برزو با فولادوند» از داستان‌های مشهور پهلوانی است که صورت منظوم آن نیز وجود دارد و روایت‌های گوناگونی از آن‌ نیز در اغلب طومارهای نقالی دیده می‌شود. داستان نخست گزارشی است از پهلوانی های رستم در دورۀ نوجوانی با اژدهایی مهیب در هند و دیگری داستان نبرد برزو با فولادوند است که سرآغاز روایات مفصل برزونامۀ جدید به شمار می‌رود. در این مقاله که بر مبنای تحقیق میدانی صورت پذیرفته، دو روایت شفاهی داستان ببر بیان و نبرد برزو با فولادوند از یکی از نقالان کُرد آمده که با روایات طومارها اختلافات چشمگیری دارد. نتایج پژوهش نشان می دهد که روایت شفاهی کردی داستان «ببر بیان»، «برزو و فولادوند» به نسبت روایات فارسی آن از سادگی و صراحت بیان بیشتری برخوردار است و راوی با حذف شخصیت ها و مطالب حاشیه ای و کم اهمیت نسبت به منابع مکتوب فارسی، جذابیت بیشتری برای شنونده ایجاد کرده است.