عوامل پیدایش و ویژگی‌های رمانتیسم در ادبیات کردی میانه

رمانتیسم در ادبیات کردی مانند ادبیات سایر ملل خاورمیانه، تحتِ تاثیر رمانتیسم غرب شکل ‌گرفته است. اصطلاح رمانتیسم در ابتدای قرن بیستم به ادبیات معاصر کردی وارد شد. «ادبیات رمانتیک» در ادبیات کردی خاصه در شعر به‌طور غیرِمستقیم و تحتِ ‌تاثیر ادبیات رمانتیک ترکی به‌وجود آمد. حکاری به گویش شمالی در کردستان ترکیه، پیرمرد، گوران و شیخ نوری شیخ صالح به گویش میانه در کردستان عراق توانستند مکتب رمانتیسم را در ادبیات کردی پایه‌گذاری کنند. رمانتیسم در شعر کردی بعد از آنها توسط تعدادی از شعرا به تکامل رسید و از لحاظ فرم و شکل، مضمون و محتوا، کاملاً از دستور کلاسیسم اجتناب کرد. گوران، بنیان‌گذار شعر نو در گویش میانه، توانست شعر رمانتیک کردی را در کردستان عراق به اوج برساند. در این مقاله، ضمن بررسی ارتباط شعر نو و رمانتیسم در ادبیات کردی، عبدالرحیم رحیمی حکاری را به‌عنوان پایه‌گذار و موسس شعر رمانتیک کردی در گویش شمالی معرفی نموده‌ایم. همچنین دربارۀ تاریخ پیدایش، رواج، علل ظهور و گسترش مکتب رمانتیسم در ادبیات کردی بحث کرده‌ایم. کاربرد مولفه‌های رمانتیسم در اشعار و آثار شاعران کرد را بررسی کرده‌ایم.

the factors for emergence and characteristics of romanticism in central kurdish literature

romanticism in kurdish literature, like the literature of other nations in the middle east, was formed under the influence of western romanticism. the term romanticism was introduced to contemporary kurdish literature at the beginning of the 20th century. romanticism in kurdish literature, and especially in poetry, was formulated under indirect influences of turkish romantic literature. hekari, piremird, goran and sheikh nouri sheikh saleh were able to establish the school of romanticism in kurdish literature. kurdish romantic poetry was developed by a number of poets after this first group and they completely avoided the order of classicism in terms of theme and content. goran, as the precursor of contemporary kurdish poetry, was able to elevate kurdish romantic poetry to its peak. in this article, we introduce abdul rahim rahimi hekari as the founder of kurdish romantic poetry. we also discuss the history of romanticism; its origin, its dominance, and the reasons behind its emergence and expansion in kurdish literature. then we present the components of romanticism in the poems and works of kurdish poets, as well as the relationship between modern and romantic poetry in kurdish literature.