پژوهشی در هنرهای قدسی معماری و شعر در آیین یارسان با تکیه بر اندیشه‌‌های سید حسین نصر و سنت‌گرایان

در نگرش سنت گرایانه هنر قدسی از حکمت معنوی و شهودی تجلی می یابد. ﻫﻨﺮ قدسی در ﻫﺮ ﭼﻬﺮه و ﺑﻴﺎﻧﻲ ﺑﺮ آن اﺳﺖ ﺗﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ ذاﺗﻲ اﺷﻴﺎء و ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎ و روﻳﺪادﻫﺎ را ﺑﺮﻣﻼ ﺳﺎزد. بنابر عقاید مسلک یارسان نیز، تجلی ذات خداوند در بشر مانند پنجره‌ای است که به روی خداوند باز می‌شود، یا همچون آینه ای است که هیچ چیز جز او را منعکس نخواهد ساخت. مقاله‌ حاضر با هدف «واکاوی هنرهای قدسی معماری و شعر در آیین یارسان با تکیه بر اندیشه‌‌های سید حسین نصر و سنت‌گرایان» به صورت کتابخانه‌ای با روش توصیفی-تحلیلی انجام شد. نتایج پژوهش حاضر بیانگر این است که اگر چه نصر در آثارش به طور مستقیم به هنر قدسی آیین یارسان نپرداخته است، اما مفاهیم و تعاریفی که وی از هنر قدسی به خصوص در زمینه‌ شعر و معماری دارد با عقاید و عملکرد مسلک یارسان هماهنگ می‌‌باشد. با توجه به دیدگاه سید حسین نصر که هنر سنتی را هنری می‌داند که بر اساس اصول دینی و سنت الهی قصد نمایش مبدا هستی را دارد و متعالی ترین هنر در جامعه‌ سنتی، «قدیس شدن»، یعنی صیقل یافتن روح است تا آن که روح به شکل اثری هنری در خور مقام الوهیت تجلی کند، همین برداشت در اندیشۀ «یارسان» نیز بارز و روشن است و در آن همه چیز به خدا برمی گردد؛ «هوالاول والآخر».

A Study of the Sacred Arts of Architecture and Poetry in the Yarsan Religion Based on the Ideas of Seyyed Hossein Nasr and Traditionalists

Abstract From the traditionalist perspective, sacred art is manifested in spiritual and intuitive wisdom. Sacred art, in any form, intends to reveal the inherent truth of objects, phenomena, and events. The Yarsan religion also believes that the manifestation of God’s essence in humankind is like an open window to God or a mirror that does not reflect anything but him. The present study seeks to analyze the sacred arts of architecture and poetry in the Yarsan religion regarding Prof. Seyed Hossein Nasr and Traditionalists’ ideas adopting a descriptiveanalytical method. Study results indicated that although Prof. Nasr has not directly addressed the sacred arts of Yarsan religion in his works, considering his conceptions and definitions of the sacred art, especially in the field of poetry and architecture, his ideas are in harmony with the beliefs and practices of Yarsan. Prof. Nasr assumes traditional art as an art that tries to display the origin of being, based on religious principles and divine tradition; and, therefore the most transcendental art in the traditional society, i.e. &becoming sacred& means polishing the soul, so that it can reincarnate in the form of artistic work, to be merit the Divinity. The same view is evident in the beliefs of Yarsan, and everything goes back to God in it.Key words: Sacred Art, Poetry, Architecture, Yarsan religion, Traditionalists, SeyedHossein Nasr