تحلیل ساختاری روایات شش‌گانۀ (فارسی و کُردی) داستان کُک کوهزاد بر اساس الگوی گریماس

داستان کک کوهزاد در زمرۀ آثار حماسی سروده شده پس از شاهنامه و یکی از بخش های فراموش‌شده و یا نادیده انگاشته شدۀ حماسۀ ایران زمین است که به شیوه های مختلف نظم و نثر روایت شده است. این مقاله به شیوۀ توصیفیتحلیلی، شش روایت داستان کک کوهزاد (دو روایت منظوم: یکی به زبان فارسی و دیگری به زبان کُردی و چهار روایت عامیانه) را بر اساس الگوی گریماس، بررسی نموده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که روایات شش‌گانۀ کک کوهزاد دارای نظم منطقی ساختاری و محتوایی روایات حماسی بوده و برخلاف انتظار چهار روایت عامیانه که به واسطۀ ذهن و زبان مردم عامه بازتولید و به نثر روایت شده اند، ساختاری همانند روایات منظوم دارند و جز در یکی دو مورد جزئی، اختلاف چندانی در بین آن ها قابل مشاهده نیست و به عبارت دیگر نوع روایت (منظوم یا منثور/ رسمی یا عامیانه) و زبان (کُردی یا فارسی) در عدم تطابق روایات مذکور با یکدیگر تاثیرگذار نبوده است. همچنین مباحث ساختاری الگوی تقابلی، ساختار نحوی زنجیره‌های سه گانه در روایات مذکور رعایت شده و از نظر الگوی کنشی جز در یک روایت عامیانه، الگوی کنشی کاملی در روایات کک کوهزاد قابل مشاهده است.

Structural Analysis of Six Narratives (Persian and Kurdish) of Koke Kohzad’s Story Based on Greimese’s Model

The story of Koke Kohzad is about the epic works written after the Shahnameh and one of the forgotten or overlooked parts of the Iranian epics that has been narrated in various ways in poetry and prose. In a descriptiveanalytical way, this paper studies six narratives of Koke Kohzad’s story (two poetic narratives: one in Persian and the other in Kurdish, and four folk narratives) based on the Grimes model. The hexadecimal narratives of Koke Kohzad have a logical structural and content order of epic narratives and, contrary to the expectation of the four folk narratives –they were reproduced and narrated through the oral tradition of general public. They are structured as poetic narratives except in one or two minor cases. The great difference between them is the intentions of the narrator, the type of narration (poetic or proverbial/formal or folk) and language (Persian and Kurdish) failure to comply with these traditions is not effective. Also, the structural aspects of the contrasting pattern, the syntactic structure of the three chains have been observed in the above narratives, and from a functional paradigm, except in a folk narrative, the complete pattern of action can be observed in the Koke Kohzad.