بررسی تطبیقی امثال و مثل‌نماهای عربی و کردی: در مجمع الامثال میدانی با په‌ندی پیشینیان ملّا غفور دبّاغی

مَثَل یا همان ضرب‌المثل، یکی از قدیمی ترین گونه های ادبی شناخته شده است که از اجداد و نیاکان، سینه به سینه و بدونِ هیچ گونه دخل و تصرّفی به ما رسیده است. گنجینۀ امثال زبان های عربی و کُردی، سرشار از اصول اخلاقی و مبانی معرفتی بوده و برتابندۀ آداب و رسوم این دو ملت است و می توان غنای فرهنگی و علمی را در ضرب‌المثل های این دو زبان شاهد بود. تاثیر و تاثّر میان دو ملّت عرب و کُرد، در حوزه‌های مختلف، به‌ویژه در حوزه‌ی ادبیات شفاهی (امثال و حِکَم) به ‌وضوح به چشم می‎خورد. ابوالفضل میدانی، ادیب و لغوی و نحوی مشهور قرن پنجم و آغاز قرن ششم هجری نویسند‌ۀ کتاب مجمع الامثال عربی  است. ملّا غفور دبّاغی ادیب معاصر کُرد نیز نویسندۀ کتاب مشهور په ندیپیشینیان کُردی است. این پژوهش درصدد است با مطالعه ضرب‌المثل‌های عربی و کُردیِ دو کتاب ارزشمند مجمع الامثال و په ندیپیشینیان اشتراکات و تفاوت های امثال را در این دو کتاب بیان کند. پژوهش حاضر با روش تحلیلیتوصیفی و با رویکرد تطبیقی به مقایسۀ برخی از ضرب‌المثل های عربی و کُردی از نظر محتوا و مضمون پرداخته و نشان داده است این امثال، به دلیل اشتراکات فرهنگی، تجربه های مشترک دو ملّت، نزدیکی جغرافیایی و شیوۀ زندگی، دارای مضامین بسیار نزدیک به هم بوده‌اند که می‌تواند نشان از تاثیرپذیری زبان و ادبیات کُردی از زبان  و ادبیات عربی باشد.

Proverbs and Pseudo-proverbs in Arabic and Kurdish: A Comparative Analysis of Meidani’s Majma’ Al-Amthal Al-Arabi and Mullah Ghafour Dabbaghi’s Pandi Peshiniyan

Proverbs or sayings are among the oldest known literary genres passed down to us from our ancestors, without any interference or changes. The treasure trove of proverbs in Arabic and Kurdish is full of moral and epistemological principles and reflects the customs of these two nations and the cultural and scientific richness of the proverbs in these two languages. This influence is clearly visible between the two nations, the Arabs and the Kurds, in various fields, especially in the field of oral literature (proverbs and sayings). Abolfazl Meidani, a famous writer, lexicographer, and grammarian of the fifth century and the beginning of the sixth century A.H., is the author of the book Majma’ AlAmthal AlArabi. Mulla Ghfour Dabbaghi, a contemporary Kurdish writer, is the author of the famous Kurdish book Pandi Peshiniyan. Comparing these two books, this study seeks to express the similarities and differences between the Arabic and Kurdish proverbs. The present study adopted an analyticaldescriptive method and compared some Arabic and Kurdish proverbs in terms of content. The results of the study indicated that due to the cultural similarities, common experiences, geographical proximity, and lifestyles of these two nations the proverbs have very close themes; these proverbs. This demonstrates the influence of the Arabic language and literature on the Kurdish language and literature.