برجسته‌نمایی شاخص‌ترین گروه‌ «مرز همگویی» در گونه‌های زبانی شمال استان ایلام

پژوهش حاضر در چهارچوب گویش‌شناسی داده‌بنیاد (گویش‌سنجی) و با بهره از تحلیل انبوهه‌ی داده‌ها، می‌کوشد مهمترین گروه‌های «مرز همگویی» گویش‌های شمال استان ایلام نمایان سازد که طیفی از عناصر زبانی در حوزه‌های آواشناسی، ساخت‌واژه و نحو را شامل می‌‍شود. جامعه‌ی آماری این پژوهش، تمامی 16 دهستان از مجموع چهار شهرستان حوزه‌ی شمالی استان ایلام را در برمی‌گیرد. این پژوهش بر اساس نمونه‌گیری از تمامی روستاهای بیش از 100 خانوارِ حوزه‌ی پژوهش بوده و بر این اساس و با توجه به شباهت گویشی،‌ بعد مسافت، محدودیت‌های پژوهش و گویش‌های منحصربه‌فرد، از هر روستا یک نمونه (36 نمونه‌ی گویشی از 35 روستا) گویشی تهیه شده است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، همان پرسش‌نامه‌ی «طرح ملی اطلس زبانی ایران» است. مبنای تحلیل این پژوهش، مجموعا 117 واژه و عبارت و سه جمله‌ی ساده، مستخرج از پرسشنامه است. روش پژوهش میدانی است. تحلیل داده‌های گردآوری شده به‌صورت آماری به انجام رسیده است. با بهره‌گیری از امکانات آماری بسته‌ی نرم‌افزاری گویش‌سنجی و نقشه‌نگاری rug/l04 پراکندگی مناطق گویشی، توزیع تنوعات آوایی، واژگانی و نحوی حوزه‌ی پژوهش واکاوی شد. نتایج نشان داد که سه گروه گویشی عمده‌ی «لکی»،‌ «لری» و «کردی جنوبی» و مجموعا شش زیرگروه گویشی در شمال استان ایلام وجود دارد. همچنین از تحلیل داده‌ها مشخص شد که یک گروه «مرز همگویی» برجسته‌، گونه‌های زبانی شمال استان ایلام را از هم متمایز می‌کند. عناصر زبانی متعددی، می‌توانند زیرمجموعه‌ی این گروه برشمرده شوند.

Outstanding the Most Important Group of isogloss boundary in the Linguistic Species of the Northern Province of Ilam

Current study aims to sketch an outstanding the Most Important Group of & isogloss boundary & of north regions of Ilam province. Having considered dialect varieties, endangered dialects, geographic distance, research shortcomings, as well as sampling of small villages, the study covers all 16 districts in four regions of Ilam north, namely Ilam, Ivan, Chardavol, and Sirvan. The research dialect sample consists 36 interviews in line with “The National Project of the Linguistic Atlas of Iran” questionnaire, containing 117 lexicon and three sentences. Current fieldwork enjoys aggregate analysis provided by RuG/L04 dialectometry and cartography online software, in order to illustrate the geographic distribution of dialect regions, and spatial distribution of phonetic, lexical, and syntactic varieties. The results showed that there are three major dialect groups, namely Laki, Lori and Southernkurdish as well as six subdialects. The data analysis also revealed that a prominent isogloss boundary’ distinguished the linguistic species in the north of Ilam province; the most important elements of this group are: two prominent phonetic alternation (alternation / h / and / x /, and alternation alternatives). / ᵻ / and / jæ /), seven spelling alternation (including pronunciations of baby, grandfather, daughter, &himself&, &with &, &want&, Continuous prefix) and a prominent syntactic alternation called the (ergative).