ڕایەڵەی سه‌ره‌ک‌واتاکانی پیری و تەنیایی و مردن لە هەردوو شیعری «ژمارە ١٩» لە دیوانی حەفتا پەنجەرەی گەڕۆک و «پاییز لە ناو پاییزدا»ی شێرکۆ بێکەس‌

هەر دەقێکى ئەدەبى پێکهاتەى دوو بەشى سەرەکییە، ئەوانیش: ڕوخسار یا ئەو بونیادە ئیستاتیکییانەى کە دەقەکەى لە سەر بنیات نراوە، هەروەها لایەنێکى گرنگى تر، کە ناوەرۆک یا تێمە و بابەتى بەرهەمى ئەدەبییە، کە لە ڕێگەى زمان و چنینى دەقەکانەوە گوزارشتى لێ دەکریت. هەندێ تێمە هەن لە مێژووى بیرى مرۆڤاتیدا، لە بوارەکانى فیکر و فەلسەفە و دەرون‌ناسیشدا و لە قۆناغى دواتریش لە ئەدەب و شیعردا، وەک: پیری و تەنیایی و مردن، بەردەوام جێگەى تێڕامان و بیرلێ‌کردنەوە و پرسیار بوون و هەوڵ‌دراوە نهێنی و دیوە شاراوەکانى لێک بدرێتەوە، بەتایبەتى تێمەچەمکى «مردن» کە چەمکێکى زۆر ئاڵۆزە و پڕە لە نادیارى و پرسیار. بوون و نەبوون و چارەنووسى مروڤى لە خۆیدا هەڵگرتووە. لەم باسەى ئێمەدا هەوڵمان‌داوە ئەم چەمک و تێمانە لە ناو دەقى شیعریدا شی بکەینەوە و لە لایەکەوە پەیوەندى و بەدوای‌یەکدا هاتن و قۆناغ‌بەندیی نێوان هەرسێ چەمکەکە و لە لایەکى ترەوە پەیوەندیی ئەم بیر و چەمکانە و ئاوێزان‌بوونیان بە هونەرەکانى شیعر ڕوون بکرێتەوە. هەروەها بە نموونە بەهاى ئەو بیرانە و ڕۆڵیان لە جووڵاندنى بیرى خوێنەردا لە دوو دەقى شیعریی شاعیرى گەورەى کۆچ‌کردوو ‌‌‌شێرکۆ بێکەس‌‌دا لێک‌دەدەینەوە. لە ئەنجامدا گەیشتووین بەوەی کە پەیوەندییەکی زۆر پتەو و لێک‌دانەبچڕاو لە نێوان ئەو سێ تێمەیەدا هەیە و گوزارشت لە یەکێکیان لە دەقەکاندا، دووانەکەی تر وەبیر خوێنەر دەخاتەوە، بە جۆرێک تێمەیەکی گشتگیرتری بە شیعرەکان بەخشیوە، کە ئەویش خودی ڕایەڵە و پێوەندیی نێوانیانە.

Aging, Loneliness and Death in Şêrko Bêkes’s Poems: With Reference to “No 19” and “Autumn in Autumn”

Every literary context is made from two main parts; form or ecstatic structure that the context was constructed on, and the content or theme, which is the text’s subject matter and is expressed through language and order of the words. There exist plots in human historical memory, which later paved their ways into the literature, that concentrate on the concepts of “Aging, Loneliness, and Death” in order to decode the mysterious essence of these concepts. Particularly the concept of Death with is filled with the secrets and complex questions, and takes over thee human lives. In this study, we attempt to investigate these concepts and meanings in art of poetry in order to delineate the connection, sequence, and timing of these three concepts in one hand and on the other hand, to delineate the link between thoughts related to these concepts and the poetry composing. Furthermore, as an instance for value of these thoughts and the role of these thoughts in excitement of the readers’ mind in two poems by Şêrko Bêkes. The conclusion revealed that there is an unbroken connection among these three concepts, which causes each of them to remind reader of two other concepts. In other word, each of these concepts inserts a more general central theme.