بررسی زندگی، احوال و آثار الماس‌خان کندوله‌‌ای (بر پایۀ نسخه‌های خطی آثار او)

الماس‌خان کندوله‌ای از شاعران نامی گورانی‌سرایِ کُرد در قرن دوازدهم هجری به شمار می‌آید. با این‌که پژوهشگران اشارات فراوانی به احوال و آثار او کرده‌اند، امّا بیشتر منابع تکرار مطالب پیشین بوده و تاکنون پژوهش دقیق و اطمینان‌بخشی دربارة زندگی و سروده‌های او انجام نگرفته است. آوازه‌ی الماس‌خان به‌سبب منظومه‌هایی است که به وی نسبت داده‌اند، هرچند بیشتر این آثار از آنِ او نیست. در این جستار، ضمن نقد و بررسی نظر پژوهشگران درباره‌ی زندگی و آثار شاعر، کوشش می‌شود بنا بر نسخه‌های خطّی‌یی که در انتساب آنان به الماس‌خان جای تردیدی نیست، دقایق زندگی و پاره‌ای از عقاید و باورهای او آشکار شود. نام و تخلّص، نسب، تاریخ ولادت و زادگاه، شرح حال، تاریخ وفات، آرامگاه و اعتقادات الماس خان، از مباحث برجسته‌ی مقاله‌ی پیشِ روست. در پایان نیز نسخه‌های خطّیِ آثار او در کتابخانه‌های ایران و جهان معرفی می‌شود.

Surveying Almas Khan-e Kanoule’ei Poetry, Literary Works and His Life (Based on Almas Khan-e Kanoule’ei Manuscripts)

Almas Khane Kanoule’ei is one of the famous Kurd poets in the twelfth century A.H. Although researchers have frequently pointed to his literary works, no careful research has so far been done on his life and poetry. Almas Khane Kanoule’ei is famous for the lyrics ascribed to him. This paper, is an attempt to criticize the views of researchers based on the manuscripts that belong to Almas Khan for certain, and reveal some of his opinion and beliefs. Outstanding subjects dealt with in this paper are his name, pseudonym, descent, date of birth and death, place of birth and burial, and his beliefs. Finally, his manuscripts in the libraries of Iran and the world are introduced.